Vết bớt rượu vang đỏ là tình trạng bẩm sinh do giãn nở mạch máu, có thể gây ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và tâm lý. Việc hiểu rõ nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách chăm sóc phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả. Thạc sĩ bác sĩ Vũ Thị Thùy Trang, Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp chi tiết qua bài viết dưới đây.
Bớt rượu vang đỏ là gì?
Vết bớt rượu vang đỏ là dạng bớt bẩm sinh hình thành do sự giãn nở bất thường của các mao mạch dưới da, tạo nên những mảng da có màu đỏ hoặc tím ngay từ khi trẻ chào đời. Tên gọi này bắt nguồn từ màu sắc đặc trưng của vết bớt, tương tự như màu rượu vang.
Những vết bớt này thường xuất hiện trên mặt, cổ nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các vùng khác trên cơ thể. Dù không gây đau đớn hay ảnh hưởng sức khỏe, nhưng những vết bớt lớn, đặc biệt ở vùng mặt, có thể tác động đến tâm lý, khiến trẻ em và thanh thiếu niên cảm thấy mặc cảm, tự ti. (1)
Nguyên nhân gây ra vết bớt rượu vang đỏ
Thông thường, mao mạch có kích thước nhỏ và co giãn linh hoạt. Tuy nhiên, ở bớt rượu vang đỏ bị thiếu hụt các đầu tận thần kinh chi phối cho việc co mạch máu, từ đó mạch máu luôn ở trạng thái dãn thụ động và khiến vùng da bị ảnh hưởng chuyển sang màu đỏ hoặc tím, tạo thành vết bớt rượu vang. (2)
Nếu vết bớt đỏ rượu vang xuất hiện trên da đầu, trán hoặc quanh mắt, đây có thể là dấu hiệu của hội chứng Sturge-Weber. Tình trạng này liên quan đến sự bất thường của mạch máu trên da và bề mặt não, ảnh hưởng đến lưu lượng máu lên não.
Trong khi đó, nếu vết bớt xuất hiện ở cánh tay hoặc chân, có thể liên quan đến hội chứng Klippel-Trenaunay. Hội chứng này gây ra những thay đổi bất thường trong mạch máu, ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và mô mềm, khiến chi phát triển lớn hơn hoặc dài hơn bình thường.
Dấu hiệu nhận biết vết bớt rượu vang đỏ
Ban đầu, bớt đỏ rượu vang thường có màu hồng nhạt và bề mặt phẳng. Khi trẻ lớn dần, vết bớt cũng phát triển theo, màu sắc có thể đậm hơn, chuyển thành đỏ sẫm hoặc tím. Theo thời gian, vùng da có vết bớt có thể trở nên dày hơn, sần sùi và nổi nốt cục trên bề mặt da.
Các đặc điểm của vết bớt bao gồm:
- Có kích thước đa dạng, màu hồng nhạt, khi đè thì biến mất.
- Xuất hiện ở bất kỳ đâu trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là ở vùng mặt, đầu và cổ, chiếm khoảng 65% trong tổng các trường hợp.
Phương pháp chẩn đoán
Do tính chất đặc trưng, bớt đỏ rượu vang rất dễ nhận biết và hiếm khi bị nhầm lẫn với các loại bớt khác. Vì vậy, trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ không cần thực hiện xét nghiệm mà có thể chẩn đoán chỉ bằng cách quan sát da bằng mắt thường.
Vết bớt rượu vang có nguy hiểm không?
Vết bớt rượu vang không phải là bệnh gây nguy hiểm đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu da bị rách do vết xước hoặc vết cắt, khu vực có vết bớt có thể dễ chảy máu và khó kiểm soát hơn so với da bình thường. Ngoài ra, trong một số trường hợp hiếm, vết bớt rượu vang còn liên quan đến các hội chứng nguy hiểm:
- Tăng nhãn áp khiến mắt bên có vết bớt trông khác so với mắt bình thường, có khả năng gây suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
- Hội chứng Sturge-Webe gây co giật, động kinh và ảnh hưởng thần kinh.
- Hội chứng Klippel-Trenaunay có thể gây sự phát triển quá mức ở chi, dẫn đến chân tay phát triển không đều hoặc sưng to hơn bình thường.
Cách điều trị vết bớt rượu vang đỏ
Một số phương pháp điều trị bớt đỏ rượu vang đảm bảo an toàn. (3)
1. Điều trị bằng laser
Điều trị bằng laser là phương pháp phổ biến nhất hiện nay trong việc cải thiện vết bớt rượu vang đỏ, thường bắt đầu từ khi người bệnh còn nhỏ. Phương pháp này hoạt động bằng cách phá hủy các mạch máu bất thường, giúp thu nhỏ và làm mờ vết bớt theo thời gian. Phương pháp ít biến chứng, ít để lại sẹo hơn, giúp cải thiện thẩm mỹ hiệu quả.
Các phương pháp điều trị chính cho bớt rượu vang hiện nay là sử dụng laser, trong đó laser xung nhuộm (Pulsed Dye Laser - PDL) vẫn được coi là tiêu chuẩn vàng. Ngoài ra có nhiều loại laser khác như Laser Alexandrite (755nm), Laser Nd:YAG (1064 nm), Laser KTP (532 nm). Ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể cần gây tê hoặc gây mê toàn thân để thực hiện thủ thuật laser, trong khi trẻ lớn hơn có thể chỉ cần gây tê tại chỗ.
Liệu trình điều trị bằng laser thường kéo dài ít nhất 10 buổi, mỗi buổi điều trị diễn ra trong 30-60 phút, với khoảng cách giữa các lần điều trị có thể từ vài tháng đến 2-3 năm tùy theo mức độ. Sau khi điều trị, vùng da bị tác động có thể bị xuất huyết dưới da và phục hồi sau 7-10 ngày.
Để đảm bảo kết quả tốt nhất, nên tham khảo điều trị bởi các bác sĩ chuyên khoa da liễu để có kế hoạch điều trị phù hợp nhất.
2. Phẫu thuật
Bớt đỏ rượu vang có thể phát triển thành những sẩn cục theo thời gian, được gọi là các bọng mạch máu. Thông thường, những khối u này không gây nguy hiểm nhưng sẽ dễ chảy máu khi bị va chạm hoặc trầy xước và cần cần can thiệp để loại bỏ.
Trong trường hợp vết bớt trở nên gồ ghề, dày hoặc nổi lên, bác sĩ da liễu có thể đề xuất phẫu thuật để loại bỏ phần mô bất thường, giúp cải thiện thẩm mỹ và tránh các biến chứng về sau.
Cần lưu ý gì trong quá trình điều trị bớt rượu vang?
Trong quá trình điều trị, đặc biệt với phương pháp laser, da thường có dấu hiệu nhạy cảm hơn và cần được chăm sóc cẩn thận để đảm bảo hiệu quả điều trị. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:
- Bảo vệ da khỏi tác động của môi trường, che chắn kĩ lưỡng khi ra ngoài bằng cách đội mũ rộng vành, mặc quần áo chống nắng.
- Sử dụng kem chống nắng để bảo vệ vùng da điều trị khỏi tác động của tia UV.
- Tránh chà xát hoặc gãi vùng da đã điều trị để hạn chế kích ứng.
- Nhẹ nhàng rửa sạch bằng nước ấm và làm theo hướng dẫn của bác sĩ về cách chăm sóc vùng da được điều trị.
- Nếu vết bớt có dấu hiệu chảy máu, đau, ngứa hoặc nhiễm trùng, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Biến chứng có thể gặp phải khi điều trị bớt rượu vang
- Xuất huyết dưới da: Xuất huyết dưới da (purpura) là các đốm hoặc mảng màu tím sẫm có đường viền rõ ràng, kích thước 4-10 mm. Điều này là do sự vỡ của các mạch máu nhỏ trong quá trình điều trị.Sự xuất huyết dưới da (purpura) này thường mất 7-10 ngày để mờ đi
- Da bị sưng đỏ: Hiện tượng này khá phổ biến và thường giảm dần sau vài ngày.
- Thay đổi sắc tố da: Một vài trường hợp da có thể trở nên sáng hơn hoặc sẫm màu hơn so với vùng da xung quanh.
- Nguy cơ để lại sẹo: Nếu không tuân thủ đúng quy trình chăm sóc sau điều trị, vùng da có thể bị tổn thương, làm tăng nguy cơ để lại sẹo.
Da có vết bớt bỏ có cần chăm sóc đặc biệt?
Trẻ nhỏ có bớt đỏ rượu vang, đặc biệt ở vùng mặt, có thể cảm thấy khác biệt và dễ nảy sinh tâm lý tự ti về ngoại hình. Vì vậy, bên cạnh việc điều trị, ba mẹ cần quan tâm đến tâm lý của trẻ, hỗ trợ về mặt tinh thần và giúp con tự tin hơn trong cuộc sống.
Phòng ngừa bớt rượu vang đỏ
Vết bớt rượu vang không do bất kỳ nguyên nhân cụ thể nào trong quá trình mang thai, vì vậy không có cách nào để phòng ngừa sự xuất hiện của chúng. Tuy nhiên nếu phát hiện sớm, ba mẹ có thể cho trẻ điều trị ngay từ nhỏ để giảm thiểu ảnh hưởng về thẩm mỹ và tâm lý sau này.
Các câu hỏi thường gặp
Dưới đây là những thông tin chi tiết giúp hiểu rõ hơn về bớt đỏ rượu vang, phương pháp điều trị, chi phí và cơ sở điều trị có thể tham khảo.
1. Bớt rượu vang có di truyền không?
Vết bớt rượu vang đỏ xuất hiện ngẫu nhiên và không tính di truyền. Khi 1 đứa trẻ được sinh ra có vết bớt rượu vang, điều này không đồng nghĩa rằng ba mẹ cũng có vết bớt trên cơ thể.
Vết bớt được hình thành rất sớm ngay từ trong bụng mẹ do sự phát triển bất thường của các mạch máu. Tuy nhiên hiện nay, chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy loại bớt này có liên quan đến yếu tố di truyền từ cha mẹ sang con.
2. Vết bớt rượu vang đỏ có tự biến mất không?
Bớt đỏ rượu vang sẽ không tự biến mất nếu không có sự can thiệp điều trị. Đây là loại bớt có thể tồn tại suốt đời và chỉ mờ đi khi được điều trị bằng liệu pháp laser.
3. Bớt rượu vang có lan không?
Mặc dù không thể ngăn ngừa sự xuất hiện của vết bớt rượu vang, nhưng chúng cũng sẽ không lan rộng sang vùng da khác, không lây nhiễm và hiếm khi gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
Thay vào đó, vết bớt chỉ phát triển theo tỷ lệ tương xứng với sự phát triển của cơ thể. Nếu có vết bớt xuất hiện ở giai đoạn sau hoặc ở vị trí khác trên cơ thể, đó có thể không phải là bớt đỏ rượu vang mà là một loại bớt khác.
4. Có nên điều trị sớm vết bớt rượu vang ở trẻ sơ sinh?
Câu trả lời là có. Nhiều cha mẹ thường không quá để tâm đến vết bớt rượu vang ở trẻ sơ sinh và chỉ nghĩ đến việc điều trị khi trẻ lớn hơn. Thực tế cho thấy, khi trẻ còn nhỏ, vết bớt và các mạch máu vẫn chưa phát triển nhiều, giúp laser tác động dễ dàng hơn, tăng hiệu quả điều trị, giảm số lần điều trị và giảm tác dụng phụ sau laser. Do đó, việc điều trị sớm, đặc biệt trong giai đoạn trẻ sơ sinh, mang lại hiệu quả cao và hạn chế tối đa ảnh hưởng tâm lý của trẻ sau này.
Thời điểm thích hợp để bắt đầu điều trị là khi trẻ được khoảng 6 tháng tuổi. Để đảm bảo an toàn, ba mẹ cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa nhằm đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ và xây dựng lộ trình điều trị phù hợp.
5. Chi phí điều trị bớt rượu vang có nhiều không?
Chi phí điều trị vết bớt đỏ rượu vang phụ thuộc vào tình trạng, kích thước, màu sắc và cơ sở thực hiện. Với phương pháp phổ biến hiện nay là điều trị bằng laser, quá trình cần thực hiện nhiều lần hoặc dựa theo lộ trình dài hạn. Nếu càng kéo dài thời gian để vết bớt phát triển, càng khó điều trị, dẫn đến số lần điều trị càng nhiều, tổng chi phí càng cao.
6. Điều trị bớt rượu vang ở đâu hiệu quả?
Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo an toàn và hiệu quả trong điều trị vết bớt rượu vang. Tại Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da BVĐK Tâm Anh TP.HCM, vết bớt rượu vang đỏ sẽ được thăm khám và điều trị trực tiếp bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm. Bệnh viện sử dụng công nghệ laser tiên tiến cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại nhập khẩu từ châu Âu - Mỹ, giúp tối ưu kết quả điều trị, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.
Người bệnh sẽ được xây dựng 1 liệu trình cá nhân hóa, phù hợp với tình trạng da và mức độ vết bớt, đảm bảo quá trình điều trị an toàn, hiệu quả và bền vững. Với những tiêu chuẩn khắt khe trong điều trị các bệnh về da, hiện Chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da BVĐK Tâm Anh TP.HCM là một trong những đơn vị y tế mang đến dịch vụ chăm sóc toàn diện và chuyên sâu cho người bệnh.
Việc điều trị vết bớt rượu vang đỏ từ sớm không chỉ giúp nâng cao hiệu quả mà còn cải thiện thẩm mỹ và hạn chế ảnh hưởng tâm lý. Nếu bạn hoặc người thân đang quan tâm đến phương pháp điều trị, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng chăm sóc phù hợp.