Bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa được nhà thơ Nguyễn Duy viết vào mùa thu năm 1986. Bài thơ thể hiện niềm tiếc thương, sự xót xa khi nhớ về người mẹ quá cố của tác giả. Bài thơ cũng là niềm thương cảm của tác giả với số phận, cuộc đời vất vả của những người phụ nữ thời xưa, đồng thời cũng muốn gửi gắm thông điệp về tình yêu thương gia đình, yêu quê hương.
Mẹ chính là quê hương và quê hương cũng chính là mẹ
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 1
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Cái cò… sung chát đào chua
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho đến mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho đến tháng năm
mẹ ta trải chiếu ta nằm đến sao”
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Nguyễn Duy)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ
Lời giải:
Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: biểu cảm.
Câu 2: Em hiểu thế nào về hình ảnh:
“ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”
Lời giải:
Ý nghĩa của câu thơ:
+ “lời mẹ ru” không chỉ là lời ca và giai điệu để dỗ dành trẻ nhỏ ngủ ngon mà còn thể hiện tâm hồn, tấm lòng người hát ru. Tiếng ru là tình cảm, là ước mong, là lời gửi gắm, tâm tình của người mẹ với con mình.
+ “Không đi hết”: không thấy hết, không thể hiểu hết, không sống hết những gì mẹ đã chuẩn bị cho con qua lời ru ấy. Bởi đó là tấm lòng bao dung vô bờ của mẹ, là sự che chở, nâng đỡ, dìu dắt trọn đời của mẹ.
+ Câu thơ còn là cảm giác thấm thía của người con qua trải nghiệm cuộc đời khi nhìn nhận lại, cảm nhận lại những gì có được từ lời ru và tình yêu của người mẹ.
+ Câu thơ cũng chính là lời tri ân của người con với mẹ là lời ca ngợi sự vô giá, vô bờ bến của tình mẫu tử mẹ dành cho con.
Câu 3: Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép điệp ngữ “Bao giờ cho đến …” được sử dụng ở đoạn thơ
Lời giải:
- Tác dụng:
+ Gợi lại những kí ức tuổi thơ êm đêm, bình yên, đầy yêu thương bên người mẹ.
+ Thể hiện khát khao muốn được sống lại những năm tháng tuổi thơ bên mẹ.
+ Thể hiện nỗi nhớ và lòng biết ơn sâu sắc đối với người mẹ của mình.
Câu 4: Cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ (Trình bày khoảng 5-7 dòng)
Lời giải:
Cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ:
+ Đoạn thơ là lời tâm sự đầy trắc ẩn của người con dành cho người mẹ.
+ Con được nuôi lớn từ những lời ru, lời ca dao trong câu hát của mẹ.
+ Con được sống trong sự chở che, yêu thương của mẹ là những kí ức đi suốt cuộc đời con, nuôi con khôn lớn và trưởng thành.
+ Những lời dạy dỗ của mẹ cả cuộc đời con chưa bao giờ là hiểu và thấm thía hết.
+ Đoạn thơ cũng là lòng biết ơn của con với mẹ, tình cảm con dành cho mẹ.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 2
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Mẹ ta không có yếm đào
nón mê thay nón quai thao đội đầu
rối ren tay bí tay bầu
váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò… sung chát đào chua…
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru.
(“Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” - Nguyễn Duy)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản?
Lời giải:
Phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản: Tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Câu 2. Hình ảnh người mẹ được khắc họa qua những từ ngữ, chi tiết nào?
Lời giải:
Hình ảnh người mẹ được khắc họa qua những từ ngữ, chi tiết: “không có yếm đào”, “Nón mê thay nón quai thao đội đầu”, “Rối ren tay bí tay bầu” “váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa”. Đó là một người mẹ nghèo, lam lũ, vất vả.
Câu 3. Văn bản thể hiện tâm tư, tình cảm gì của tác giả đối với người mẹ?
Lời giải:
Tâm tư, tình cảm của tác giả:
Nỗi nhớ, lòng biết ơn sâu sắc và tình yêu thương to lớn dành cho người mẹ.
Câu 4. Chỉ ra hiệu quả biểu đạt của chất liệu ca dao được sử dụng trong văn bản?
Lời giải:
Trong ca dao ta thường gặp: “Con cò lặn lội bờ sông: Gánh gạo nuôi chồng tiếng hát nỉ non” hay “Cái cò đậu cọc cầu ao :Ăn sung sung chát, ăn đào đào chua” và “Gió đưa cây cải về trời: Rau răm ở lại chịu lời đắng cay”. Chính những “cái cò”, “sung chát đào chua”, cây cải về trời đó lại hiển hiện trong kí ức bằng lặng, đẹp đẽ hồn nhiên của ngày thơ. Tác giả đã vận hình ảnh cánh cò vào đời “mẹ ta”, như một niềm tri ân thành kính trong nỗi xót xa thương cảm vô bờ. Nhờ đó hình ảnh người mẹ tảo tần, lam lũ hiện lên càng thấm thía và cảm động hơn.
Câu 5. Hai câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người:Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru” gợi suy nghĩ gì về lời ru của mẹ đối với những đứa con?
Lời giải:
Mẫu 1:
Lời ru của mẹ không xa lạ trong thi ca như ta thường thấy, vậy mà những ngôn ngữ rất đời thường của Nguyễn Duy lại khiến ta xốn xang trước phận mình bởi nhà thơ đã nhận ra “kiếp con người” dễ gì sánh được “mấy lời mẹ ru”. “Mấy lời” thôi nhưng là sự kết tinh của một cuộc đời và cả nhiều cuộc đời. Nó không chỉ chứa đựng tình mẹ bao la mà còn là những bài học làm người vô cùng quý giá mà chúng ta phải dành cả cuộc đời để học, để thấm và để biết ơn. Nói cách khác, hai câu thơ đã thức tỉnh muôn người, hãy nhìn lại mình trên nẻo về với cõi thiêng liêng.
Mẫu 2:
Lời ru của mẹ sẽ theo con lớn lên, nuôi dưỡng tâm hồn con, cùng con đi đến hết cuộc đời. Những lời ru đó là kết tinh văn hóa dân gian mà bao thế hệ đi trước dày công gây dựng. Lời ru và tình mẹ là những giá trị tinh thần lớn lao không có thiên nhiên hay không gian nào sánh kịp. Dù con có đi bốn bể năm châu thì những giá trị đó vẫn sẽ theo con đi, là động lực trên con đường đời của con.
Mẫu 3:
Hai câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người:Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru” cho ta thấy được tình yêu thương của người mẹ dành cho con của mình. Chỉ thông qua những câu hát ru mà có thể thấy được cả hình ảnh người mẹ tần tảo nuôi con khôn lớn và tình yêu bao la chứa đựng trong đó.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 3
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Cái cò… sung chát đào chua
câu ca mẹ hát gió đưa về trời
ta đi trọn kiếp con người
cũng không đi hết mấy lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ… mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Theo Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010)
Câu 1: Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
Lời giải:
Đoạn trích trên được viết theo thể thơ là: Lục bát
Câu 2: Những từ ngữ, hình ảnh nào trong đoạn trích được lấy từ chất liệu văn học dân gian?
Lời giải:
Những từ ngữ, hình ảnh được lấy từ chất liệu văn học dân gian là: cái cò, sung chát đào chua, gió đưa về trời, lời mẹ ru, quạt mo - thằng Bờm.
Câu 3: Chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai.
Lời giải:
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ thứ hai là:
- Lặp cấu trúc:điệp ngữ: Bao giờ cho tới…
- Nhân hóa: trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
- Hiệu quả: nhấn mạnh, khơi gợi khao khát về kỉ niệm thời thơ ấu với những hình ảnh gần gũi, thân quen.
Câu 4: Anh:chị suy nghĩ như thế nào về thông điệp được tác giả gửi gắm trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời: sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn.
Lời giải:
- Thể hiện được suy nghĩ chân thành, sâu sắc về thông điệp của tác giả:
- Ngợi ca công lao to lớn của mẹ.
- Làm con phải luôn ghi nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ, đừng làm mẹ phải buồn mà hãy luôn sống xứng đáng với niềm tin, sự kì vọng của mẹ.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 4
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bao giờ cho tới mùa thu
trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
bao giờ cho tới tháng năm
mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
Ngân hà chảy ngược lên cao
quạt mo vỗ khúc nghêu ngao thằng Bờm
bờ ao đom đóm chập chờn
trong leo lẻo những vui buồn xa xôi
Mẹ ru cái lẽ ở đời
sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn
bà ru mẹ mẹ ru con
liệu mai sau các con còn nhớ chăng
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Theo Thơ Nguyễn Duy, NXB Hội nhà văn, 2010)
Câu 1: Chỉ ra phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên.
Lời giải:
Phong cách ngôn ngữ: Nghệ thuật;
Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: biểu cảm
Câu 2: Xác định 02 biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong bốn dòng đầu của đoạn thơ trên.
Lời giải:
02 biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong bốn dòng đầu của đoạn thơ trên là:
- Lặp cấu trúc (ở hai dòng thơ bao giờ cho tới…)
- Nhân hóa (trong câu trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm).
Câu 3: Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên
Lời giải:
Nội dung chính của đoạn thơ trên là: Đoạn thơ thể hiện hồi tưởng của tác giả về thời ấu thơ bên mẹ với những náo nức, khát khao và niềm vui bé nhỏ, giản dị; đồng thời, cho thấy công lao của mẹ, ý nghĩa lời ru của mẹ và nhắn nhủ thế hệ sau phải ghi nhớ công lao ấy.
Câu 4: Anh:chị hãy nhận xét quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Mẹ ru cái lẽ ở đời - sữa nuôi phần xác hát nuôi phần hồn. Trả lời trong khoảng 5-7 dòng.
Lời giải:
Quan niệm của tác giả thể hiện trong hai dòng thơ: Lời ru của mẹ chứa đựng những điều hay lẽ phải, những kinh nghiệm, bài học về cách ứng xử, cách sống đẹp ở đời; sữa mẹ nuôi dưỡng thể xác, lời ru của mẹ nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta. Đó là ơn nghĩa, là tình cảm, là công lao to lớn của mẹ. Có thể diễn đạt theo cách khác nhưng phải hợp lí, có sức thuyết phục. Từ đó, nhận xét về quan niệm của tác giả (đúng hay sai, phù hợp hay không phù hợp…).
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 5
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bần thần hương huệ thơm đêm Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn Chân nhang lấm láp tro tàn Xăm xăm bóng mẹ trần gian thưở nào ?
Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò…sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết những lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Nguyễn Duy)
Câu 1: Hình ảnh người mẹ được gợi lên qua những chi tiết nào?
Lời giải:
Hình ảnh người mẹ được gợi lên qua các chi tiết:
- “Nón mê” “ tay bí tay bầu”, “ váy nhuộm bùn” “ áo nhuộm nâu”
Câu 2: Anh: chị hiểu như thế nào về nghĩa của từ “ đi” trong câu thơ sau:“ Ta đi trọn kiếp con người: Cũng không đi hết những lời mẹ ru” ?
Lời giải:
Nghĩa của từ đi:
- “ Ta đi trọn kiếp con người”: “Đi” nghĩa là sống, trưởng thành, là trải qua trọn kiếp người
- “cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”: “Đi” nghĩa là hiểu, cảm nhận.
=> Ta sống trọn kiếp người cũng chưa thấu hiểu, cảm nhận được hết tình yêu thương của mẹ dành cho mình.
Câu 3: Chỉ ra và nêu hiệu quả của phép tu từ trong đoạn thơ sau:
“Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao”
Lời giải:
- Biện pháp tu từ nhân hóa: “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm”. Tác giả nhân cách hóa trái bưởi, trái hồng như hình ảnh những đứa trẻ tinh nghịch, hiếu động chơi trò đánh đu giữa trăng rằm. Câu thơ vì thế gợi hình ảnh rất sinh động, ngộ nghĩnh và gợi cảm xúc tuổi thơ trong trẻo.
Câu 4: Đoạn thơ gợi cho anh:chị những cảm xúc gì?
Lời giải:
Học sinh trình bày suy nghĩ của cá nhân, có thể nêu cảm xúc: cảm động và biết ơn sâu sắc trước hình ảnh người mẹ nghèo, lam lũ những hết lòng thương yêu, chăm lo cho con.
Câu 5: Từ việc đọc hiểu đoạn thơ, em mong muốn làm điều gì cho mẹ của mình? (Trình bày khoảng 3 đến 5 câu)
Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò…sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết những lời mẹ ru
Lời giải:
Qua việc đọc hiểu đoạn thơ, em cảm nhận được sự hi sih, công ơn sinh thành, dưỡng dục, chở che ân cần của mẹ. Em cảm thấy mẹ đã quá vất vả mưu sinh và nuôi dạy, chăm sóc cho em nhưng em không thể làm gì để san sẻ gánh nặng mưu sinh, áo cơm với mẹ. Chính vì vậy, em mong muốn mẹ luôn hạnh phúc, tươi cười và mãi ở bên em. Em sẽ cố gắng học tập, ngoan ngoãn và vâng lời mẹ, không để mẹ buồn phiền, gặt hái những bông hoa điểm tốt để mẹ vui lòng,…Những việc làm tuy nhỏ, nhưng em mong muốn nó sẽ giúp mẹ vơi đi phần nào vất vả của cuộc sống.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 6
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bần thần hương huệ thơm đêm
Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn
Chân nhang lấm láp tro tàn
Xăm xăm bóng mẹ trần gian thuở nào?
Mẹ ta không có yếm đào
Nón mê thay nón quai thao đội đầu
Rối ren tay bí tay bầu
Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò.. sung chát đào chua
Câu ca mẹ hát gió đưa về trời
Ta đi trọn kiếp con người
Cũng không đi hết những lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu
Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
Bao giờ cho tới tháng năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
(Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Thơ Nguyễn Duy)
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
Lời giải:
Bài thơ trên được viết theo thể thơ: Lục bát
Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả người mẹ. Qua đó em có cảm nhận như thế nào về hình ảnh người mẹ?
Lời giải:
Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả người mẹ: Nón mê, rối ren tay bí tay bầu, váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu..
Qua những từ ngữ, hình ảnh trên, ta thấy hình ảnh người mẹ hiện lên với vẻ đẹp của sự giản dị, mộc mạc mà tần tảo, nhiều yêu thương.
Câu 3. Em hiểu như thế nào về nội dung hai câu thơ sau: “Ta đi trọn kiếp con người - Cũng không đi hết những lời mẹ ru”?
Lời giải:
Chữ “đi” thứ nhất nghĩa là sống, trưởng thành, là trải qua trọn kiếp người; chữ “đi” thứ hai có nghĩa là hiểu, cảm nhận. Nội dung hai câu thơ có thể hiểu: Ta sống trọn kiếp người cũng chưa thấu hiểu, cảm nhận được hết tình yêu thương của mẹ dành cho mình.
Câu 4. Chỉ ra và nêu hiệu quả của 02 biện pháp nghệ thuật trong đoạn thơ sau:
Bao giờ cho tới mùa thu
Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm
Bao giờ cho tới tháng năm
Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao.
Lời giải:
- Biện pháp tu từ nhân hóa: Trái hồng trái bưởi đánh đu - sự vật cũng có hành động như con người. Tác giả nhân cách hóa trái bưởi, trái hồng như hình ảnh những đứa trẻ tinh nghịch, hiếu động chơi trò đánh đu giữa trăng rằm - ngộ nghĩnh và gợi cảm xúc tuổi thơ trong trẻo. Đồng thời phép nhân hóa còn khiến lời thơ thêm giàu tình gợi hình, biểu cảm, mang lại hiệu quả diễn đạt cao hơn.
- Điệp ngữ: “Bao giờ”. Nhấn mạnh những ước mong của người con được sống lại những kỉ niệm đẹp đẽ thuở mẹ còn sống. Thể hiện tình yêu thương, lòng nhớ nhung của con đối với mẹ. Góp phần tăng nhạc điệu cho lời thơ..
Câu 5. Cảm nhận về tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ.
Lời giải:
Cảm nhận về tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ:
- Yêu thương, kính trọng, biết ơn mẹ;
- Ngậm ngùi nhớ về mẹ khôn nguôi.
Câu 6. Viết đoạn văn khoảng 150 chữ về vai trò của tình mẫu tử.
Lời giải:
Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. Đó là tình yêu thương của mẹ đối với con và tình yêu thương của con dành cho mẹ. Tình mẫu tử có sức mạnh đặc biệt - là sợi dây gắn kết giữa mẹ và con, là tình cảm thôi thúc tự bên trong khiến mẹ có thể hi sinh quên mình vì con và ngược lại, khiến con có thể làm mọi điều để dành cho mẹ những gì tốt đẹp nhất. Tình mẫu tử nâng đỡ tâm hồn con người những khi cuộc đời sóng gió. Tình mẫu tử cảm hóa những sai lầm, tội lỗi. Tình mẫu tử nuôi dưỡng tâm hồn con người, bồi đắp cho chúng ta những thứ tình cảm quý báu khác và giúp ta trở thành một con người có ích cho xã hội.. Có biết bao những câu chuyện cảm động về tình mẫu tử như chuyện người mẹ Nhật khom lưng đỡ bức tường đổ sập trong trận động đất để bảo vệ sự sống cho con. Hay câu chuyện về một người con đã lấy thịt mình làm thuốc cho mẹ, chuyện về Lão Lai Tử người nước Sở lúc bảy mươi tuổi còn mặc áo ngũ sắc nhảy múa để mua vui cho cha mẹ.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề số 7
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bần thần hương huệ thơm đêm Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn Chân nhang lấm láp tro tàn Xăm xăm bóng mẹ trần gian thưở nào ?
Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò…sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết nhữnglời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa
(Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Nguyễn Duy)
Câu 1: Tìm những từ ngữ dùng để miêu tả hình ảnh người mẹ trong đoạn trích? Nhận xét về hình dáng người mẹ ấy?
Lời giải:
Những từ ngữ dùng để miêu tả hình ảnh người mẹ trong đoạn trích là “không có yếm đào”, “Nón mê thay nón quai thao đội đầu”, “Rối ren tay bí tay bầu” “váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa”. Đó là một người mẹ nghèo, vất vả, lam lũ để mưu sinh cho cuộc sống của đàn con thơ.
Câu 2: Giải thích hình ảnh thơ “rối ren tay bí tay bầu:váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu bốn mùa”?
Lời giải:
Hình ảnh thơ trên gợi lên hình ảnh người phụ nữ đang ngày đêm lam lũ với nghề nông phải bươn chải quanh năm. Từ láy “rối ren” kết hợp cùng hình ảnh “tay bí tay bầu” đã gợi ra trước mắt ta hình ảnh của người phụ nữ chăm chỉ, tay chân hoạt động không ngừng nghỉ. Bên cạnh đó còn thể hiện sự lam lũ quanh năm suốt tháng qua câu thơ “váy nhuộm bùn, áo nhuộm nâu bốn mùa”.
Câu 3: Trong đoạn thơ trên, có những câu thơ tác giả sử dụng chất liệu ca dao.
Lời giải:
Trong đoạn thơ trên, câu thơ tác giả sử dụng chất liệu ca dao là:
“Cái cò… sung chát đào chua…
câu ca mẹ hát gió đưa về trời”
Câu 4: Anh:Chị cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ?
Lời giải:
Qua đoạn thơ trên, em đã cảm nhận được sự nhớ mong, biết ơn sâu sắc và tình yêu thương mẹ vô bờ bến trong tâm hồn của nhân vật trữ tình.
Đọc hiểu Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa - Đề trắc nghiệm số 8
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
Bần thần hương huệ thơm đêm Khói nhang vẽ nẻo đường lên niết bàn Chân nhang lấm láp tro tàn Xăm xăm bóng mẹ trần gian thưở nào ?
Mẹ ta không có yếm đào Nón mê thay nón quai thao đội đầu Rối ren tay bí tay bầu Váy nhuộm bùn áo nhuộm nâu bốn mùa
Cái cò…sung chát đào chua Câu ca mẹ hát gió đưa về trời Ta đi trọn kiếp con người Cũng không đi hết những lời mẹ ru
Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
( Trích Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, Nguyễn Duy, Mẹ và Em, NXB Thanh Hóa, 1987)
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính trong văn bản trên là
A. biểu cảm
B. miêu tả
C. tự sự
D. cả 3 ý trên
Câu 2: Văn bản trên thuộc thể thơ:
A. Thất ngôn
B. Tám chữ
C. Lục bát
D. Tự do.
Câu 3: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong đoạn thơ:
Bao giờ cho tới mùa thu Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm Bao giờ cho tới tháng năm Mẹ ra trải chiếu ta nằm đếm sao
A. Ẩn dụ “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm”
B. Hoán dụ “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm”.
C. Nhân hóa “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm”.
D. So sánh “Trái hồng trái bưởi đánh đu giữa rằm”.
Câu 4: Ý nào không hiểu đúng về câu thơ “ Rối ren tay bí tay bầu ”?
A. Cuộc đời mẹ quanh năm suốt tháng vất vả với biết bao công việc rối ren như dây bầu, dây bí.
B. Cuộc đời mẹ quanh năm suốt tháng tất bật công việc, rối ren như dây bầu, dây bí.
C. Cuộc đời mẹ đông con tay bế, tay bồng vất vả, rối ren như dây bầu, dây bí.
D. Cuộc đời mẹ quanh năm suốt tháng gắn với bao công việc rối ren như dây bầu, dây bí.
Câu 5: Người mẹ được nói đến trong văn bản là:
A. người mẹ xinh đẹp, thướt tha yếm đào
B. người mẹ nghèo khổ
C. người mẹ lam lũ, giàu tình thương
D. người mẹ đông con.
Câu 6: Bốn dòng thơ đầu cho ta hiểu:
A. Mẹ của tác giả làm lụng cực nhọc.
B. Mẹ của tác giả đã qua đời.
C.Tác giả nhớ về người mẹ quá cố.
D. Cả 3 ý trên.
Câu 7: Ý nào khái quát được nội dung chính của văn bản?
A. Ca ngợi nỗi nhớ của tác giả dành cho mẹ.
B. Ca ngợi mẹ lam lũ mà giàu tình thương.
C. Tình cảm của tác giả về người mẹ quá cố.
D. Nỗi nhớ cảm động của tác giả dành cho người mẹ quá cố.
Câu 8: Em hiểu như thế nào về nghĩa của từ “đi” trong câu thơ: “Ta đi trọn kiếp con người: Cũng không đi hết những lời mẹ ru” ?
Lời giải:
“ Đi” trong câu thơ đầu là trải qua, là sống; “Đi” trong câu sau là thấu hiểu.
Câu 9: Từ văn bản, em hãy nhận xét về tâm tư, tình cảm của tác giả dành cho mẹ của mình?
Lời giải:
Nỗi nhớ thương và lòng biết ơn chân thành của tác giả đối với người mẹ quá cố.
- Nỗi nhớ thương khi nghĩ về những cực nhọc mà sinh thời mẹ đã trải qua.
- Luôn nghĩ về và biết ơn công lao của mẹ.
Câu 10: Hãy trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử?
Lời giải:
Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng, cao đẹp của nhân loai.Mỗi cá nhân phải ý thức được công lao của Mẹ; luôn hiếu kính với Mẹ của mình và thể hiện tình cảm bằng những việc làm thiết thực.
————/————
Trên đây là 8 bộ đề đọc hiểu bài thơ Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa được tổng hợp từ nhiều bài thi khác nhau do chính tay cô tổng hợp. Hy vọng sẽ là tài liệu hữu ích giúp các em nắm vững nội dung tác phẩm cũng như biết cách để trả lời tốt các câu hỏi trong kì thi sắp tới.
Chúc các em tự tin, bình tĩnh và đạt điểm cao trong kỳ thi sắp tới.
Người đăng bài: Cô Phạm Thị Thu Phương
Vdoc.edu.vn
