Tiếng Việt là một trong những ngôn ngữ rất giàu hình ảnh, giai điệu cũng như sắc thái biểu cảm. Bởi vậy việc mắc lỗi chính tả trong khi nói, viết là điều rất phổ biến. Trong đó, viết sai cặp từ “dỗ dành” và “giỗ dành” là lỗi rất nhiều người mắc phải. Vậy đâu mới là cách viết chuẩn xác trong các văn bản? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn sử dụng dỗ dành hay giỗ dành trong những ngữ cảnh cụ thể để bạn không còn gặp khó khăn khi dùng đến những từ này.
Tại sao có sự nhầm lẫn giữa từ “dỗ dành” và “giỗ dành”?
Trong giao tiếp hoặc trong nhiều văn bản, không khó để chúng ta thấy có nhiều trường hợp người dùng có sự nhầm lẫn giữa từ “dỗ dành” và “giỗ dành”. Có nhiều nguyên nhân gây nên sự nhầm lẫn này như:
- Âm “d” và “gi” được nhiều người phát âm gần giống nhau. Nếu không chú ý rất dễ bị nhầm lẫn giữa hai âm này dẫn đến cách viết cũng bị lẫn theo.
- Thói quen viết theo âm nghe đã rất phổ biến đối với người Việt. Hơn nữa người dùng lại không kiểm chứng lại sau khi viết, vì thế dẫn đến những sai sót.
Hiện nay với sự phổ biến của mạng xã hội thì những cách viết sai chính tả như trên rất dễ lan rộng khiến nhiều người tưởng là dùng đúng và bắt chước dùng theo. Điều này vô tình khiến các lỗi chính tả càng trở nên phổ biến hơn. Bởi vậy việc phân biệt dỗ dành hay giỗ dành là điều rất cần thiết để mang đến sự chuẩn xác trong sử dụng ngôn ngữ.
Nghĩa của từ “dỗ dành”
Để biết cần sử dụng dỗ dành hay giỗ dành trước tiên bạn cần tìm hiểu nghĩa của mỗi từ. Theo từ điển tiếng Việt, “dỗ” mang ý nghĩa an ủi, vỗ về để làm cho ai đó bớt giận, bớt buồn, bớt khóc. Khi kết hợp với “dành” thì từ “dỗ dành” là hành động sử dụng lời nói, cử chỉ, điệu bộ nhẹ nhàng, dịu ngọt, ân cần để người khác có cảm giác nguôi ngoai, thoải mái và thuận theo ý mình.
Một số ví dụ sử dụng từ “dỗ dành” như:
- Người mẹ dỗ dành bé khi bé khóc
- Ông bà dỗ dành cháu bằng những món quà yêu thích
- Người bạn trai dỗ dành bạn gái sau những giận hờn.
Nghĩa của từ “giỗ”
Trong tiếng Việt, từ “giỗ” mang nghĩa ngày tưởng niệm người đã khuất. Chẳng hạn như ngày giỗ bố, mẹ; ngày giỗ ông, bà,…Vì thế khi chúng ta ghép “giỗ” với “dành” thì từ này không có nghĩa. Nếu tra trong từ điển tiếng Việt chính thống, bạn cũng không thấy từ “giỗ dành”. “Giỗ dành là từ viết sai chính tả và xuất phát từ các nguyên nhân như đã kể ở trên.
Dùng từ “dỗ dành hay giỗ dành”?
Như đã nói ở trên từ “dỗ dành” mới có ý nghĩa còn từ “giỗ dành” hoàn toàn vô nghĩa. Bởi vậy cách viết đúng chính tả là dùng từ “dỗ dành.
Từ “dỗ dành” không chỉ không chỉ được sử dụng trong văn nói mà còn được sử dụng trong các văn bản văn học, báo chí. Đây cũng là từ chuẩn chính tả được ghi nhận trong từ điển tiếng việt. Bởi vậy, khi muốn diễn đạt ý nghĩa an ủi, vỗ về bằng sự dịu dàng, nhẹ nhàng bạn cần sử dụng từ “dỗ dành”.
Dùng sai chính tả gây tác hại gì?
Có thể bạn cho rằng viết nhầm “dỗ dành” thành “giỗ dành” không phải là vấn đề gì lớn lao. Tuy nhiên thực tế, việc viết sai lỗi chính tả mang đến nhiều hệ lụy hơn bạn tưởng.
- Gây hiểu nhầm cho người khác: Câu văn viết sai lỗi chính tả có thể khiến người đọc không thể hiểu hoặc hiểu sai ý của người viết.
- Làm giảm sự chuyên nghiệp và độ tin cậy của tác giả: Trong các tài liệu học thuật hay văn bản hành chính, việc sử dụng sai từ “dỗ dành” và “giỗ dành” ảnh hưởng đến sự chuyên nghiệp của người viết.
Vì sao cần phải viết đúng chính tả?
Viết đúng chính tả hay sử dụng đúng từ ngữ là việc rất quan trọng, mang nhiều ý nghĩa khác nhau:
- Hiểu rõ nghĩa của câu văn, đoạn văn: Viết đúng chính tả giúp người nghe, người đọc hiểu đúng những thông tin bạn muốn truyền tải đồng thời thể hiện sự tôn trọng của bạn với người nghe.
- Bảo tồn ngôn ngữ: Viết đúng chính tả cùng là cách để bạn góp phần vào việc bảo tồn sự đa dạng, phong phú và trong sáng của tiếng Việt.
- Tạo sự chuyên nghiệp: Trong các văn bản viết, đặc biệt là văn bản học thuật và hành chính, việc sử dụng từ ngữ, chính tả chuẩn xác giúp người viết thể hiện được sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy của mình.
Việc nắm rõ và sử dụng đúng từ ngữ không chỉ giúp bạn làm giàu vốn từ của mình mà còn thể hiện được sự trân trọng với tiếng mẹ đẻ.
Lời khuyên giúp bạn sử dụng đúng chính tả
Không chỉ có cặp từ dỗ dành hay giỗ dành, trong tiếng Việt còn có nhiều cặp từ khác có thể gây khó khăn cho nhiều người như sai sót hay sai xót, thiếu sót hay thiếu xót,…Để hạn chế tối đa việc sử dụng sai chính tả, bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
Hiểu rõ nghĩa của từ: Khi đã hiểu chính xác nghĩa của từ, bạn sẽ biết cách dùng từ như thế nào cho phù hợp với tình huống, ngữ cảnh khác nhau.
Tự kiểm tra, học hỏi: Nếu bạn băn khoăn về một từ nào đó thì hãy tích cực tự kiểm tra và học hỏi cách viết của chúng trong các tài liệu như từ điển tiếng Việt, văn bản chính thống hoặc tham khảo ý kiến từ những người khác.
Tích lũy kiến thức từ nhiều nguồn: Việc học hỏi từ các nguồn đáng tin cậy sẽ giúp bạn có nhiều kiến thức hơn. Từ đó sẽ tránh được những nhầm lẫn không đáng có khi sử dụng từ ngữ.
Như vậy bạn đã biết dỗ dành hay giỗ dành từ nào đúng. Nói, viết đúng chính tả giúp nâng cao chất lượng giao tiếp, đồng thời thể hiện sự tin cậy và chuyên nghiệp của bạn trong mắt người khác. Vì thế bạn hãy chú ý những chi tiết nhỏ nhất để chuẩn hóa việc giao tiếp đồng thời làm giàu và đẹp hơn tiếng Việt của chúng ta.
