[Review] – Cảnh Đồi Mờ Xám (A Pale View of Hills) – Kazuo Ishiguro

Có nỗi đau nào lớn hơn nỗi buồn, nỗi cô đơn ở xứ người lại dồn nén thêm nỗi nhớ quê hương, nỗi nhớ một vùng trời bình yên đang dần “mờ xám” trong cả hiện thực lẫn tâm trí. Là người từng phải rời xa quê hương khi còn nhỏ, Kazuo Ishiguro đã chắp một hình ản chân thực một nước Nhật tiêu điều, cô liêu thời hậu chiến từ những mảnh vụn ký ức của một người con Nhật Bản xa xứ đầy nỗi niềm.

“Cảnh đồi mờ xám” là là những trang ký ức của một người phụ nữ Nhật Bản đang sinh sống tại Anh, về năm tháng cô còn sinh sống tại quê nhà ở Nagasaki sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, và trải qua nhiều biến cố như chồng qua đời, con gái lớn thắt cổ tự vẫn. Ẩn sâu trong nỗi nhớ đó là sự hoang mang, bất định của hiện thực, là nỗi niềm đau đáu về những đổi thay đang diễn ra cả bên ngoài lẫn nội tâm

Giống như chính tựa sách, bao trùm lên mọi thứ trong câu chuyện là một sắc màu ảm đạm, xám xịt. Lấy bối cảnh ở nước Anh và Nagasaki xưa cũ, nó có một chút mập mờ giữa quá khứ và hiện tại, giữa ảo ảnh và hiện thực; một chút thương đau, cô đơn gặm nhắm tâm can.

Etsuko đã trải qua những năm tháng đau thương tại quê nhà và hiện đang xa xứ, cứ lạc trôi trong những vụn vỡ ký ức, trong những hoài niệm đau đáu về những điều thân thương đã xa rời. Tưởng chừng cô đã rời xa sắc xám bao phủ cuộc đời ở quê nhà nhưng ở nơi xa xôi, nó vẫn ám ảnh cô trong từng nỗi nhớ.

Những tổn thất nặng nề sau chiến tranh cùng với những bước nhảy vọt trong quá trình phát triển của Nhật Bản đã khiến cho đại đa số người dân rơi vào trạng thái “lủng lơ”, bất định, hoang mang trước thời cuộc, những suy sụp trong đời sống vật chất và tinh thần. Đặc biệt đối với Etsuko, nhân vật chính, hoặc cũng chính là bản sao của Kazuo Ishiguro, sau đó phải rời quê hương xứ sở để sinh sống ở một đất nước hoàn toàn xa lạ.

Không có bất cứ cái chết hay thương vong nào được nhắc đến, không có bất kỳ hậu quả thời hậu chiến được đề cập. Nhưng mỗi dòng văn, câu nói đều ẩn chứa những đau thương, giày vò thẳm sâu bên trong con người. Sau khi chiến tranh kết thúc, người chết đã về thế giới bên kia; người còn sống ở lại, vất vưởng qua ngày khi tinh thần, tâm tư đã kiệt quệ mà còn phải chống chọi lại cuộc sống cơ cực, những đổi thay vùn vụt của thời đại. Rơi vào cuộc ”khủng hoảng căn cước”, Etsuko như đang bị kẹt giữa mọi thứ, cô sống những ngày giữa chết dần và sống mòn, trống rỗng, vô hồn.Kể cả rời xa quê hương, tâm trí và nỗi đau vẫn ở đó, trong “”cảnh đồi mờ xám” năm nào, vết sẹo tưởng đã mờ, thực chất chỉ được bao phủ bằng một vết sẹo khác. Và không có thương tổn nào có thể đau đớn bằng tự hủy hoại tâm hồn mình.

Thực ra, đây là lần đầu mình biết đến và đọc sách của Kazuo Ishiguro - người đã từng nhận giải Nobel văn học - nên mình có thể chưa hiểu hết được nhiều tầng lớp ý nghĩa sâu xa hơn nữa. Nhưng quả thực “Cảnh Đồi Mờ Xám” đã đưa mình ngược dòng quá khứ, đến một nước Nhật thời hậu chiến với những khung cảnh tiêu điều, cô độc. Nó ám ảnh, u uất đến tận lòng người. Bản thân mình đọc có thể cảm nhận được sự nặng trĩu ”mờ xám” đó qua từng câu văn, câu thoại. Thứ ký ức mà tác giả gợi nó không nhiều, không rõ, không quá chi tiết mà cứ bảng lảng trôi qua nhẹ nhàng nhưng rất đậm đà. Có một nỗi buồn mờ xám nhưng vẻ đẹp cũng vô cùng mờ xám. “Cảnh đồi mờ xám” nó vừa là nỗi nhớ, vừa là sự ước vọng về những gì xa xôi, không thể vươn tới, cho những vẻ đẹp chỉ thực sự giá trị khi thuộc về quá khứ.

Đánh giá: 9/10