Rò Rỉ Điện Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Cách Xử Lý Và Phòng Tránh

Rò rỉ điện là một trong những mối nguy hiểm tiềm ẩn phổ biến nhất, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến tính mạng con người, hư hỏng thiết bị và hệ thống điện. Tuy nhiên, thực tế ít ai có thể nhận thức rõ mức độ nguy hiểm, nguyên nhân cũng như cách xử lý khi rò rỉ điện xảy ra. Chính vì vậy, trong bài viết này Giải Pháp Đo Kiểm sẽ đưa ra tất cả những thông tin hữu ích về hiện tượng này, bao gồm: Khái niệm, mức độ nguy hiểm, nguyên nhân, dấu hiệu, cách xử lý và phòng tránh đúng cách để giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng mà nó gây ra.

Rò Rỉ Điện Là Gì? Mức Độ Nguy Hiểm

Để hiểu rõ nguyên nhân cũng như là cách khắc phục rò rỉ điện, trước tiên hãy cùng tìm hiểu rò rỉ điện là gì? Rò rỉ điện, hay còn gọi là dòng rò, là một hiện tượng vật lý khi dòng điện dư thừa được tạo ra trong quá trình sử dụng điện năng, dẫn đến dòng điện này truyền ra ngoài phần vỏ thiết bị điện. Đây còn được gọi là tình trạng dòng điện trôi ra khỏi đường dẫn hoặc thiết bị điện, khi dòng điện này đi đến những nơi không an toàn sẽ gây ra những sự cố không lường trước được.

Mức độ nguy hiểm của rò rỉ điện phụ thuộc trực tiếp vào cường độ dòng điện rò. Theo các nghiên cứu khoa học, dòng rò từ 0.6 - 1.5mA đã có thể gây cảm giác tê trên cơ thể người, và khi đạt mức 8 - 10mA, tay người có thể không thể rời được vật có điện nếu tiếp xúc. Đặc biệt nguy hiểm hơn, khi dòng rò từ 50 - 80mA có thể gây tê liệt hệ hô hấp, tim đập mạnh, và nếu kéo dài trên 3 giây với dòng điện 90 - 100mA, tim của con người hay bất cứ động vật nào có thể ngừng đập dẫn đến tử vong.

Chính vì vậy, rò rỉ điện không chỉ gây huy hiểm cho con người mà còn có thể gây ra cháy nổ, làm hư hỏng thiết bị điện, nhẹ nhất thì có thể làm giảm tuổi thọ của thiết bị điện.

Nguyên Nhân Gây Ra Tình Trạng Rò Rỉ Điện

Hiện tượng rò rỉ điện có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp chúng ta có biện pháp phòng tránh và xử lý hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất gây ra tình trạng rò rỉ điện:

1. Thiết bị điện quá cũ hoặc hư hỏng: Tuổi thọ của thiết bị điện càng cao thì nguy cơ rò rỉ điện càng lớn. Bởi vì, các thiết bị điện sau một thời gian dài sử dụng thì các linh kiện và lớp cách điện sẽ bị lão hóa, xuống cấp, có thể bị rạn nứt, hao mòn hoặc oxi hóa. Đây là những điều kiện thuận lợi để dòng điện có thể dễ dàng xâm nhập ra bên ngoài.
2. Lắp đặt không đúng kỹ thuật: Việc lắp đặt thiết bị, hệ thống điện không tuân thủ theo quy trình kỹ thuật và đảm bảo an toàn cũng chính là nguyên nhân trực tiếp gây rò rỉ điện. Hoặc khi sửa chữa, tháo lắp các thiết bị điện, thợ điện có thể thực hiện sai quy trình hay bỏ sót công đoạn nào đó. Từ đó làm thay đổi kết cầu của thiết bị điện, dẫn đến rò rỉ.
3. Môi trường ẩm ướt, ngập nước: Hơi nước và độ ẩm là những điều kiện lý tưởng cho sự hình thành và lây lan của rò rỉ dòng điện. Bởi vì, hai tác nhân này là chất dẫn điện tốt, khi tiếp xúc với dòng rò sẽ giúp dòng điện phát triển nhanh chóng.
4. Dây điện bị hở, bị chuột cắn: Khi dây điện bị hở hoặc bị chuột cắn sẽ làm phần lõi dây điện tiếp xúc trực tiếp với môi trường, từ đó xuất hiện dòng rò. Đây là nguyên nhân khá phổ biến nhất nhưng thường khó phát hiện vì chúng thường nằm bên trong thiết bị hoặc ở những vị trí bị khuất tầm nhìn.
5. Quá tải điện: Khi dây điện bị quá tải, lượng điện năng dư thừa sẽ chuyển hóa thành nhiệt năng và phá vỡ lớp cách điện của dây dẫn điện và dẫn đến rò rỉ điện. Tình trạng này thường xảy ra khi sử dụng quá nhiều thiết bị điện có công suất lớn cùng một lúc trên cùng một dây dẫn điện.

Dấu Hiệu Nhấn Biết Rò Rỉ Điện

Khi rò rỉ điện xảy ra thường sẽ đi kèm với những dấu hiệu đặc trưng sau đây:

1. Cảm giác bị điện giật nhẹ khi chạm vào thiết bị: Đây là dấu hiệu nhẹ nhất và đầu tiên khi một dòng rò nhỏ vừa xuất hiện. Như đã đề cập ở trên, tùy theo giá trị của dòng điện rò mà có thể gây ra những phản ứng tương ứng trên cơ thể của bạn.
2. Cầu dao tự ngắt thường xuyên: Trong hệ thống điện thường có cầu dao hoặc các thiết bị bảo vệ dòng rò, khi xuất hiện rò rỉ điện, cầu dao sẽ tự động ngắt mạch điện, không cho phép dòng điện tiếp tục chảy trong mạch điện và dòng rò chạy ra bên ngoài mạch điện. Qua đây có thể thấy được tầm quan trọng của cầu dao trong các hệ thống điện.
3. Hóa đơn tiền điện tăng bất thường: Khi có dòng rò thì thì sẽ làm tiêu hao một phần năng lượng mà thiết bị điện cần sử dụng để hoạt động hiệu quả. Điều này cũng đồng nghĩa với việc thiết bị điện sẽ cần nhiều năng lượng hơn bình thường để hoạt động, điều này dẫn đến hóa đơn tiền điện tăng đột biến mà không có sự thay đổi trong thói quen sử dụng điện.
4. Thiết bị điện nóng bất thường: Khi xuất hiện dòng rò thì bạn sẽ cảm thấy thiết bị nóng so với bình thường, vì một phần điện năng rò rỉ đã chuyển đổi thành nhiệt năng.
5. Có mùi khét từ ổ cắm hoặc thiết bị điện: Khi dòng rò quá nhiều thì sẽ xuất hiện mùi khét, nếu phát hiện kịp thời hãy nhanh chóng ngắt nguồn điện ngay lập tức và kiểm tra lại.

Cách Kiểm Tra Rò Rỉ Điện Chính Xác Nhất

Sau khi đã biết được nguyên nhân và dấu hiệu rò điện, thì việc nắm vững cách kiểm tra dòng rò là bước đầu tiên để bạn xử lý và khắc phục triệt để tình trạng này. Để kiểm tra dòng rò một cách nhanh nhất và chính xác nhất, người ta thường sử dùng ba cách sau đây:

Kiểm tra bằng bút thử điện

Bút thử điện là một công cụ tuy đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc phát hiện dòng rò. Bạn chỉ cần đặt đầu bút thử điện vào những vị trí bạn nghĩ sẽ có dòng rò, đầu còn lại bạn chỉ cần nhấn nhẹ, nếu phát hiện dòng rò thì đèn LED trên đầu bút sẽ phát sáng. Phương pháp kiểm tra rò rỉ điện này dễ thực hiện và phù hợp với cả những người không có chuyên môn cao.

Bạn có thể cân nhắc các dòng bút thử điện Hioki 3481-20, Kyoritsu 5711, SANWA KD3, Testo 745 và Fluke LVD2 để đảm bảo kết quả kiểm tra chính xác nhất. Các dòng bút thử điện này không chỉ có độ nhạy cao mà còn có thể phát hiện các dòng rò có cường độ rất nhỏ.

Kiểm tra bằng đồng hồ vạn năng

Bên cạnh bút thử điện, đồng hồ vạn năng là một thiết bị đo lường điện đa năng cũng được ưa chuộng để sử dụng kiểm tra dòng rò nhờ vào độ chính xác gần như tuyệt đối và an toàn cho người thực hiện. Tuy nhiên, phương pháp này cũng đòi hỏi người thực hiện cần có kiến thức cơ bản về điện và cách sử dụng đồng hồ vạn năng. Để thực hiện kiểm tra rò rỉ điện bằng đồng hồ vạn năng, bạn chỉ cần thực hiện theo hướng dẫn dưới đây:

• Bước 1: Cắm dây đo chuyên dụng vào đồng hồ vạn năng.
• Bước 2: Đặt đồng hồ vạn năng ở chế độ đo dòng điện hoặc kiểm tra dòng rò (tùy vào từng sản phẩm).
• Bước 3: Chọn thang đo phù hợp, nếu bạn không chắc về độ lớn của dòng rò điện, hãy bắt đầu từ dải đo cao nhất rồi giảm dần để có kết quả kiểm tra chính xác nhất.
• Bước 4: Đặt đầu dò vào vị trí cần kiểm tra có thể là vỏ thiết bị, dây điện bị rò rỉ, ổ cắm,…
• Bước 5: Đọc kết quả trên màn hình. Nếu xuất hiện giá trị dòng điện trên màn hình, cho thấy rằng tại vị trí đang đo có xuất hiện dòng rò.

Lưu ý, bạn nên lựa chọn các loại đồng hồ vạn năng thông minh như DT4256, 3030-10, 3244-60, DT4282 hoặc DT4254 của thương hiệu hàng đầu Hioki (Nhật Bản) để đạt kết quả chính xác nhất. Các đồng hồ này đã quá nổi tiếng về độ chính xác, an toàn cao và công nghệ đo tiến tiến giúp nâng cao độ chính xác kể cả ở trong những môi trường không ổn định.

Đo dòng rò bằng ampe kìm

Tương tự như đồng hồ vạn năng, thiết bị đo điện đa năng cầm tay nhỏ gọn ampe kìm cũng có thể kiểm tra chính xác dòng rò điện. Tuy nhiên, ampe kìm áp dụng nguyên lý tiên tiến hơn để đo đạc giá trị dòng điện mà không cần tiếp xúc trực tiếp với dây dẫn điện. Tức là, ampe kìm được trang bị phần hàm kìm có tích hợp công nghệ cảm ứng điện từ, biến chúng thành những tín hiệu điện để thông báo kết quả đo. Dưới đây là cách sử dụng ampe kìm để đo dòng rò:

• Bước 1: Khởi động ampe kìm và chọn thang đo phù hợp (như trên).
• Bước 2: Kẹp một dây điện hoặc một bộ phận của thiết bị điện cần kiểm tra vào ampe kìm. Lưu ý, đảm bảo hàm kìm đóng chặt và dây điện hay bộ phận cần đo nằm hết trong ampe kìm.
• Bước 3: Đọc kết quả trên màn hình. Nếu xuất hiện giá trị dòng điện trên màn hình, cho thấy rằng tại vị trí đang đo có xuất hiện dòng rò.

Một số mẫu ampe kìm đo dòng rò chất lượng cao được khuyên dùng như Hioki 3283, Hioki CM4001, hoặc Hioki CM7290. Các mẫu mã này đều có có ưu điểm độ nhạy cao, tính năng an toàn và khả năng đo dòng rò rất nhỏ từ 0.01mA.

Giới Thiệu Về Giải Pháp Đo Kiểm - Địa Chỉ Phân Phối Thiết Bị Kiểm Tra Rò Rỉ Điện Chính Hãng, Chất Lượng

Giải Pháp Đo Kiểm là đơn vị hàng đầu tại Việt Nam chuyên cung cấp và phân phối các thiết bị điện và đo lường chính hãng, đa dạng, đáp ứng yêu cầu của nhiều ngành nghề khác nhau. Từ đo kiểm điện tử đến kiểm tra chất lượng sản phẩm, kiểm tra vật lý, Giải Pháp Đo Kiểm đều đáp ứng tất cả. Các sản phẩm được chúng tôi nhập khẩu chính hãng 100% từ những thương hiệu hàng đầu trong và ngoài nước như Hioki, Fluke, Kyoritsu, Panasonic, Sanwa,…

Chính vì thế, bạn có thể hoàn toàn yên tâm về chất lượng và chế độ bảo hành khi mua sắm các thiết bị kiểm tra rò rỉ điện tại Giải Pháp Đo Kiểm. Không những thế, chúng tôi không chỉ tập trung vào chất lượng của sản phẩm, Giải Pháp Đo Kiểm còn mang đến cho khách hàng những dịch vụ kỹ thuật và hậu mãi chuyên nghiệp và tận tâm nhất. Những dịch vụ tại Giải Pháp Đo Kiểm bao gồm:

• Giao hàng tận nhà nhanh chóng trên toàn quốc.
• Dịch vụ tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật miễn phí 24/7.
• Dịch vụ sửa chữa, bảo trì và bảo hành đúng quy định.
• Dịch vụ hiệu chuẩn thiết bị đo lường nhanh chóng, chính xác và toàn diện.
• …

Với giá trị cốt lõi “CHUYÊN NGHIỆP - TẬN TÂM - ĐỔI MỚI- SÁNG TẠO“, Giải Pháp Đo Kiểm cam kết mang đến cho khách hàng, đối tác những giá trị thiết thực, đóng góp xây dựng cộng đồng ngày càng phát triển.

Các Biện Pháp Phòng Trành Rò Rỉ Điện

Rò rỉ điện là một sự cố không mong muốn, tuy nhiên không phải hoàn toàn bạn không thể phòng tránh nó. Ngày nay, con người đã tìm ra những biện pháp để phòng tránh rò rỉ điện, đảm bảo an toàn cho gia đình và tài sản. Dưới đây là những biện pháp phòng tránh dòng rò hiệu quả mà bạn nên áp dụng:

• Lắp đặt thiết bị chống giật (ELCB/RCCB): Đây là 2 thiết bị điện bảo vệ hệ thống điện hiệu quả nhất để phòng tránh tai nạn điện do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Khi phát hiện dòng rò trong mạch điện, chúng sẽ kích hoạt chế độ bảo vệ tự động ngắt mạch điện, tránh gây hư hỏng hay cháy nổ các thành phần trong mạch điện.
• Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống điện định kỳ: Việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống điện định kỳ là biện pháp quan trọng và thiết thực nhất để phát hiện sớm các dấu hiệu dẫn đến rò rỉ điện. Bạn nên thực hiện kiểm tra ít nhất 6 tháng một lần, hoặc ngay khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
• Sử dụng thiết bị điện đúng cách: Bao gồm không nên sử dụng quá nhiều thiết bị điện công suất lớn cùng một lúc trên cùng một ổ cắm hoặc đường dây để tránh quá tải. Ngoài ra, bạn không nên kéo dây điện quá căng hoặc đặt dây điện ở những nơi có thể thường xuyên bị tác động. Đặc biệt, khi không sử dụng, nên rút phích cắm điện ra khỏi ổ điện để tránh nguy cơ rò rỉ điện.
• Tránh sử dụng điện trong môi trường ẩm ướt: Cần hạn chế sử dụng các thiết bị điện trong điều kiện môi trường ẩm ướt như nhà tắm, bể bơi, bồn rửa, hoặc ngoài trời khi trời mưa. Nếu bắt buộc phải sử dụng, nên lựa chọn các thiết bị có chức năng chống nước hoặc được trang bị chuẩn chống nước ít nhất IPX4 trở lên. Đặc biệt, không được chạm tay vào các thiết bị điện khi tay chưa được lau khô. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ giật điện rất cao.
• Thay thế thiết bị điện cũ, hư hỏng: Nên sử dụng các thiết bị điện theo thời gian quy định của nhà sản xuất đưa ra, không nên sử dụng quá lâu mà chưa được kiểm tra đảm bảo.

Cách Xử Lý Khi Phát Hiện Rò Rỉ Điện

Dưới đây là các bước xử lý cơ bản nhưng hết sức quan trọng khi phát hiện rò rỉ điện:

1. Ngắt nguồn điện ngay lập tức hoặc rút phích cắm của thiết bị điện ra khỏi ổ cắm.
2. Xác định vị trí và nguyên nhân rò rỉ điện một trong ba cách trên.
3. Tiến hành xử lý hoặc gọi thợ điện chuyên nghiệp để xử lý đúng cách, đảm bảo an toàn.
4. Kiểm tra lại một lần nữa toàn bộ thiết bị/hệ thống điện.
5. Bật nguồn điện trở lại.

Lưu Ý An Toàn Khi Kiểm Tra Và Xử Lý Rò Rỉ Điện

Trong quá trình kiểm tra và xử lý rò rỉ điện, yếu tố an toàn luôn là ưu tiên hàng đầu. Giả sử bạn không có kiến thức hoặc kỹ năng xử lý, đừng cố gắng tự sửa chữa mà hãy liên hệ trực tiếp với thợ điện hoặc các chuyên gia có trình độ cao.

Hy vọng thông qua bài viết trên đây, bạn đã có những kiến thức cũng như kỹ năng kiểm tra, xử khi xảy ra rò rỉ điện. Hãy luôn nhớ rằng, an toàn điện là yếu tố hàng đầu. Nếu bạn đang có nhu cầu mua sắm các thiết bị kiểm tra dòng rò chất lượng, uy tín. Hãy liên hệ ngay với Giải Pháp Đo Kiểm để được tư vấn, lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất miễn phí ngay hôm nay.