Soạn bài Cốm vòng (Vũ Bằng) – Chân trời sáng tạo lớp 7

Hướng dẫn soạn bài Cốm vòng trả lời chi tiết các câu hỏi trong sách Chân trời sáng tạo lớp 7 về tác phẩm của nhà văn Vũ Bằng. Qua đó, The POET Magazine giúp bạn thấu hiểu giá trị của một loại thức ăn truyền thống của người Việt.

Soạn Cốm vòng Chuẩn bị đọc

Soạn văn Cốm vòng (Vũ Bằng) phần Chuẩn bị trong SGK ngữ văn 7 đọc giúp bạn tìm hiểu trước tác phẩm tại nhà. Những câu hỏi mang tính gợi mở tạo ra sự hứng thú khi trải nghiệm văn bản.

1/ Em đã từng ăn cốm chưa? Hãy chia sẻ cảm nhận của em về mùi vị của cốm.

Em đã từng ăn rất nhiều loại cốm. Cốm được gói trong lá sen thì có mùi hương thơm thoang thoảng. Cốm được bóc tách ra từ hạt lúa non khi ăn hạt cốm dẻo có vị bùi bùi, ngọt ngọt thơm thơm lúa nếp. Cốm rang lên cùng với dầu mỡ khi ăn sẽ cảm nhận được độ giòn tan vị hạt cốm dẻo, thơm và rất ngon,…

2/ Dựa vào nhan đề, em hãy dự đoán nội dung của văn bản.

Dựa vào nhan đề, em đoán nội dung văn bản sẽ liên quan đến cốm ở làng Vòng nổi tiếng tại Hà Nội.

Trải nghiệm cùng văn bản

Soạn Cốm vòng ngắn nhất với các câu hỏi trong phần trải nghiệm. Thông qua những câu trả lời này bạn hiểu rõ về món ăn đặc trưng của người Hà Nội.

1/ Chú ý những từ tác giả dùng để miêu tả màu sắc, mùi vị của cốm và hồng.

Màu sắc tương phản mà lại tôn lẫn nhau; hương vị tưởng xung khắc mà ai ngờ lại cũng thắm đượm với nhau! Một thứ thì giản dị mà thanh khiết, một thứ thì chói lọi mà vương giả, nhưng đến lúc ăn vị ngọt lừ của hồng nâng mùi thơm của cốm lên.

=> Những từ tác giả dùng để miêu tả màu sắc, mùi vị của cốm và hồng: tương phản, tôn lẫn nhau, giản dị, thanh khiết, chói lọi, vương giả, vị ngọt lừ.

2/ Em hình dung thế nào về hình ảnh cô gái làng Vòng được tác giả miêu tả trong đoạn này?

Hình ảnh cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán được tác giả miêu tả trong đoạn này là một cô gái giản dị, mộc mạc, đầy ưa nhìn, đầu trùm nón lá đi từ sáng sớm tinh mơ lên phố để bán cho khách Hà Nội. Thấy cô gái làng Vòng bán cốm trong lòng ai cũng rộn rã yêu thương.

3/ Để làm ra sản phẩm cốm, cần bao nhiêu công đoạn?

Để làm ra cốm cần trải qua 5 công đoạn:

• Lúc mới gặt về cần được tuốt lấy thúc.
• Rang thóc.
• Xay, giã cốm.
• Lấy mạ hòa với nước làm thành màu xanh lá cây rồi hồ cốm.
• Trình bày cốm trên những lá chuối hoặc sen.

Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung phần bài soạn Cốm vòng chi tiết mang đến cho bạn góc nhìn đa chiều và mới mẻ về cốm và cách thưởng thức. Không những thế, bạn còn học thêm được rất nhiều về cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh của tác giả.

1/ Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong các đoạn văn sau:

“Vì thế, ăn miếng cốm cho ra miếng cốm, người ta cũng cần phải tỏ ra một chút gì thanh lịch, cao quý; phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi, và nhất là phải ăn từng chút một, lấy ngón tay nhón lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.

Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tính chất thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa đỏng đảnh, tính chất ngọt của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ thấy rằng, ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!”

Đó là tình cảm, cảm xúc như thế nào?

Soạn bài Cốm vòng chi tiết giúp xác định những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trong đoạn văn gồm:

• người ta cần phải tỏ ra một chút gì đó thanh cao, cao quý.
• phải biết tiếc từng hạt rơi, hạt vãi,… lấy từng chút một, chứ không được phũ phàng.
• ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tinh chất thơm của cốm.
• dịu dàng biết chừng nào! Mà cảm khái nhường bao!

=> Từ đó, ta thấy tình cảm, cảm xúc của tác giả là: tình cảm yêu mến, trân trọng, nâng niu từng hạt cốm; sự am hiểu, quý trọng, lưu giữ từng hương thơm của cốm. Tác giả nhắc khẽ mọi người nên có cử chỉ thanh lịch trang nhã khi ăn cốm. Cho thấy tác giả đã dành cả tấm lòng trân trọng và biết ơn khi thưởng thức cốm.

2/ Tìm một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản và nêu tác dụng của chúng.

Một số chi tiết thể hiện sự hòa quyện giữa cảm xúc, suy nghĩ của tác giả với vẻ đẹp của thiên nhiên, tạo vật trong văn bản:

• Một ngày đầu tháng Tám, đi dạo những vùng trồng lúa đó, ta sẽ thấy ngào ngạt mùi lúa chín xen với mùi cỏ, mùi đất của quê hương làm cho ta nhẹ nhõm và đôi khi … phơi phới.
• Cốm nguyên là cái hạt non của “thóc nếp hoa vàng” … xen với mùi cỏ, mùi đất của quê hương làm cho ta nhẹ nhõm và đôi khi phơi phới.
• Ta vừa nhai nhỏ nhẹ, vừa ngẫm nghĩ đến tính chất thơm của cốm thoang thoảng mùi lúa đòng đòng, vừa ngẫm nghĩ đến tính chất thơm của cốm phiêu phiêu như khí trời trong sạch và ta sẽ thấy rằng ăn một miếng cốm vào miệng là ta nuốt cả hương thơm của những cánh đồng quê của ông cha ta vào lòng. Dịu dàng biết chừng nào, mà cảm khái nhường bao!

=> Tác dụng: Những chi tiết như vậy sẽ giúp người đọc cảm nhận về hình ảnh thiên nhiên hiện ra rõ nét hơn, trở nên sinh động, có hồn. Đồng thời có cái nhìn mới mẻ về cốm, không chỉ là thức quà ngon mà nó còn thể hiện sự tự hào về hương vị quê hương ta.

3/ Đọc văn bản, em cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà văn Vũ Bằng?

Qua quá trình đọc hiểu Cốm vòng, em cảm nhận được tâm hồn cao đẹp của tác giả Vũ Bằng, một tâm hồn tinh tế, bay bổng, thiết tha, ông có một tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước sâu sắc, sự trân trọng và nâng niu món ăn dân dã, bình dị của người Việt Nam.

4/ Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đâu em xác định như vậy?

Chủ đề của văn bản: Bàn về giá trị của cốm - Một thức quà của lúa non, đặc biệt nhất trong lòng Hà Nội (cách làm, hương vị và cách thưởng thức).

Dựa vào:

• Nhan đề văn bản.
• Các từ ngữ, hình ảnh trong văn bản.
• Các ý, các câu, các đoạn được triển khai trong văn bản.

5/ Em hãy chỉ ra một số đặc điểm của tùy bút được thể hiện trong văn bản.

Tác giả đã đề cập đến những sự việc, con người, thông tin cụ thể có thực về làng Vòng: những công đoạn để làm ra cốm, hình ảnh những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán, hương thơm của cốm và cách ăn cốm.

Tác giả đặc biệt chú trọng đến việc bộc lộ cảm xúc, suy tư, yêu mến, trân trọng, nâng niu,… của mình về vẻ đẹp của cốm. Vũ Bằng đã đặt ra rất nhiều tâm tư tình cảm của mình vào bài, từ đó khơi gợi biết bao điều về giá trị văn hóa và giữ gìn truyền thống tinh thần văn hóa ẩm thực của nhân dân ta.

Lời văn, giọng điệu uyển chuyển, linh hoạt và đầy sáng tạo.

6/ “Ờ mà thật vậy, sao cứ phải là lá sen mới được gọi là cốm? Mà sao cứ phải là rơm tươi của cây lúa mới đem buộc được gói cốm?”. Hãy viết từ 3 đến 5 câu trình bày cách lí giải của em về câu hỏi trên.

Cốm là thức quà đặc biệt riêng của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ Việt Nam. Cốm là thứ chất quý trong sạch của đất trời. Chính vì vậy, món quà ấy được bọc trong những lá sen thơm ngon ta lại càng cảm nhận được sự nhẹ nhàng, thanh cao và rất đỗi bình dị khi thưởng thức cốm. Rơm là phần gần gũi nhất với người nông dân, thể hiện được tính truyền thống trong đó. Vì vậy, khi sử dụng lá sen và rơm để gói cốm, ta sẽ thấy đấy không chỉ là thứ quà bình dị, dân dã mà còn mang đậm chất tinh tế, hương sắc Việt Nam vào mỗi độ thu về.

Kết luận

Tham khảo phần soạn bài Cốm vòng (Vũ Bằng) giúp bạn học tập hiệu quả và thấu hiểu giá trị tác phẩm. Qua đó, một loại thức chơi - thú vui ăn uống của người Việt được thể hiện rõ nét và tiếp cận gần gũi với giới trẻ hơn.

XEM THÊM:

• Soạn văn Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát của Y Phương
• Soạn bài Thu sang trả lời câu hỏi đầy đủ
• Soạn văn 7 Mùa phơi sân trước tác giả Nguyễn Ngọc Tư