Soạn bài Sang thu lớp 7 (Chân trời sáng tạo), trả lời đọc hiểu

Soạn bài Sang Thu lớp 7 của tác giả Hữu Thỉnh giúp bạn hiểu hơn về văn bản. Các câu hỏi của phần đọc hiểu soạn văn 7 Chân trời sáng tạo được hướng dẫn chi tiết, đem đến thông tin chính xác nhất về tác phẩm.

Soạn văn bài Sang thu phần Chuẩn bị đọc

Soạn bài Sang thu lớp 7 Chân trời sáng tạo giúp bạn trả lời câu hỏi: Em hãy chia sẻ cảm nhận của mình về thiên nhiên thời khắc giao mùa.

Thời khắc giao màu thường diễn ra với những biến đổi tinh tế của thiên nhiên. Các dấu hiệu giao mùa được hiện lên rõ rệt, thể hiện những đặc trưng riêng của từng mùa (phù hợp với đặc điểm khí hậu nước ta ở từng vùng miền):

• Mùa hè sang mùa thu: Khí trời mát mẻ, ban đêm trời se lạnh, hoa cúc trong các vườn đua nhau nở, sen trong các ao úa tàn,…
• Mùa đông sang xuân: Những hạt mưa xuân lất phất bay, những chồi biếc trên cành cây đã điểm, trăm hoa đua nhau nở khoe sắc thắm, đặc biệt sắc thắm của hoa đào miền Bắc, sắc vàng của hoa mai phương Nam trở thành tâm điểm của bức tranh xuân,…

Trong khoảnh khắc giao mùa ấy thiên nhiên như đang nói hộ tâm trạng của con người. Đó là thứ cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến, vương vấn đan xen chút tiếc nuối. Biết bao những chờ mong, những khát vọng trào dâng về một mùa mới đang dâng trào trong trái tim, nhưng trong tâm trí vẫn đong đầy những kỉ niệm tươi đẹp của mùa cũ. Trong khoảnh khắc giao mùa, đất trời thiên nhiên như đang “trở mình” một cách duyên dáng. Con người dường như cũng đang cùng hòa nhịp với thiên nhiên để bước sang mùa - mùa của những yêu thương, khát vọng. mùa của những trải nghiệm, nhớ mong; mùa của sự lắng sâu, chiêm nghiệm,…

Soạn văn bài Sang thu lớp 7 phần Trải nghiệm cùng văn bản

Phần trải nghiệm có 2 câu hỏi, phần soạn bài Thu sang lớp 7 Chân trời sáng tạo sẽ lần lượt cung cấp đáp án cho 2 câu này.

Em hình dung thế nào về hình ảnh “Có đám mây mùa hạ/ Vắt nửa mình sang thu”?

Hình ảnh ấn tượng nhất trong bài thơ là hình ảnh đám mây - nhịp cầu nối giao mùa “vắt nửa mình sang thu”.

Vắt: Trạng thái lơ lửng của đám mây như một cây cầu bắc ngang mùa hạ để bước đến cánh cửa mùa thu. Thu đang ở nơi cửa ngõ của mùa vì thế đám mây mùa hạ mới chỉ vắt nửa mình. Nửa mình như vẫn giữ lại chút hương vị của mùa hạ nhưng nửa còn lại đã rướn mình hòa vào trời thu. Cách sử dụng từ “mình” khiến câu thơ thêm ý vị, nhẹ nhàng, duyên dáng. Đám mây như một dải lụa bồng bềnh vắt nửa mình sang trời thu. Đây có thể xem là hình ảnh liên tưởng sáng tạo độc đáo nhất trong bài thơ.

Thật sáng tạo khi Hữu thỉnh dùng một hình ảnh của không gian để diễn tả sự vận động của thời gian. Mây là thực, còn ranh giới mùa là ảo. Cách diễn đạt này khiến bầu trời như nhuộm nửa sắc thu để đến một lúc nào đó nó sẽ là bầu trời thu.

=> Trong không gian mênh mông, đẹp đẽ của trời đất thì có đám mây chính là nhịp cầu nối kết hai mùa, nó như vẫn vương vấn mùa cũ và đón chào mùa mới. Qua hai câu thơ, người đọc vừa cảm nhận được thần thái của cảnh vật trong khúc giao mùa, vừa cảm nhận được cái tài dùng chữ vẽ tranh điêu luyện của nhà thơ Hữu Thỉnh.

Bạn có thể sử dụng những thông tin này trong phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh. Đây là những từ ngữ thể hiện được tài hoa của tác giả trong cách dùng từ để tả cảnh.

Điểm chung của những từ ngữ như chùng chình, dềnh dàng, vắt nửa mình, vơi dần là gì?

Chùng chình: Cố ý nấn ná, làm chậm chạp để kéo dài thời gian. Từ láy chùng chình trong bài gợi ra hình ảnh làn sương đang cố ý đi chậm lại như để chời đợi mùa thu và như đang lưu luyến mùa hạ.

Dềnh dàng: Chậm chạp, khoan thai. Trong bài Sang thu thì từ dềnh dàng được hiểu là tốc độ chậm chạp, thong thả gợi tả dòng nước mùa thu nhẹ nhàng, êm ả, lững lờ trôi một cách thư thái, bình thản,…

Vắt nửa mình: Trạng thái lơ lửng của đám mây như một cây cầu bắc ngang mùa hạ để bước đến cánh của của mùa thu. Nửa mình như vẫn giữ lại chút hương vị của mùa hạ nhưng nửa còn lại đã rướn mình hòa vào trời thu.

Vơi dần: Chỉ mức độ, không còn mạnh mẽ như trước mà đã giảm dân đi, nhưng lại chưa biến mất.

Điểm giống: Cùng sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, cùng diễn tả được sự chuyển mình rất tinh tế của cảnh vật lúc giao mùa. Đồng thời, thông qua những từ ngữ trên, người đọc cảm nhận sâu sắc hơn trạng thái của cảnh vật lúc sang thu (như chờ mùa thu và lưu luyến mùa hạ) và cảm thấy mến yêu hơn vạn vật xung quanh mình; biết hòa mình, đắm chìm vào thế giới thiên nhiên để tận hưởng những điều thú vị mà thiên nhiên ban tặng cho con người.

Soạn bài Sang thu lớp 7 ngắn nhất: Suy ngẫm và phản hồi

Đọc hiểu Sang thu sách Ngữ văn lớp 7 giải thích chi tiết để bạn hiểu phần nào tác phẩm sau khi đọc bài. Một số câu trả lời gợi ý đã được liệt kê đầy đủ:

1/ Bài thơ tả cảnh thiên nhiên vào thời điểm nào? Dựa vào đâu em biết điều đó?

Bài thơ tả cảnh thiên nhiên vào khoảnh khắc giao mùa giữa mùa hạ sang thu, được thể hiện rõ nét qua hình ảnh và câu thơ sau:

“Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu”

Đám mây như chiếc cầu nối liền giữa hai mùa thu và hạ. Hàm chứa trong đó nhiều sự lưu luyến, bịn rịn, đồng thời mang đầy tâm trạng của thi nhân.

Dấu hiệu nhận biết:

• Nhan đề: “Sang thu” nói được thời điểm và khung cảnh nhà thơ khắc họa trong bài thơ. Nhan đề bài thơ “Sang thu” giúp người đọc cảm nhận được những dấu hiệu đặc trưng của mùa thu ở đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam. Nhan đề này còn bộc lộ những cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về sự chuyển mình của đất trời trong khoảnh khắc sang thu. Qua nhan đề Sang thu, người đọc phần nào cảm nhận được những rung cảm của Hữu Thỉnh trước vẻ đẹp tạo hóa từ hạ sang thu, thể hiện tình yêu thiên nhiên cuộc sống của nhà thơ.
• Những tín hiệu qua các từ ngữ, hình ảnh thiên nhiên: “sương chùng chính qua ngõ”, “chim bắt đầu vội vã”, “vẫn còn bao nhiêu nắng”, “đã vơi dần cơn mưa”, “sấm bớt bất ngờ/ trên hàng cây đứng tuổi”.

2/ Tìm các từ ngữ, hình ảnh miêu tả những chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ. Qua cách miêu tả đó, em cảm nhận như thế nào về tâm hồn nhà thơ?

Những từ ngữ, hình ảnh miêu tả những chuyển động của thiên nhiên trong bài thơ: “hương ổi phả vào trong gió se”, “sương chùng chình”, “chim vội vã”, “đám mây vắt nửa mình”, “cơn mưa vơi dần”.

Qua các miêu tả đó, em cảm nhận được sự tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn nhà thơ khi kết hợp nhiều giác quan như xúc giác, thính giác, thị giác,… để cảm nhận thiên nhiên. Đồng thời, thể hiện được tình yêu thiên nhiên của nhà thơ Hữu Thỉnh.

3/ Cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài thơ Sang thu có tác dụng như thế nào đối với việc thể hiện nội dung văn bản?

Ngắt nhịp: Nhịp thơ linh hoạt 3/2, 2/3.

Gieo vần: Gieo vần chủ yếu là vần chân (se - về, vã - hạ) trong mỗi khổ thơ tạo sự liền mạch cảm xúc.

=> Tác dụng: Trong bài Sang thu, việc sử dụng những câu thơ ngắn, ngắt nhịp nhanh, kết hợp với sự quan sát và miêu tả thiên nhiên một cách tinh tế, độc đáo đã thể hiện được sự phong phú của khoảnh khắc giao mùa, làm cho cảnh sắc thiên nhiên trong bài thơ hòa quyện với tâm trạng của tác giả, giúp bộc lộ được những điều mà tác giả đã gửi gắm; đồng thời tạo nhạc điệu cho bài thơ, giúp bài thơ trở nên sinh động, giàu nhạc điệu, hấp dẫn người đọc.

4/ Theo em, chủ đề của bài thơ Sang thu là gì? Qua bài thơ này, tác giả muốn gửi thông điệp gì đến người đọc?

Chủ đề: Qua việc miêu tả sự chuyển mình của đất trời từ cuối mùa hạ sang thu, bài thơ thẻ hiện cảm nhận tinh tế của tác giả với thiên nhiên, những suy ngẫm về bước đi của thời gian, sự chiêm nghiệm về cuộc đời con người lúc “sang thu”.

Thông điệp tác giả muốn gửi gắm:

• Cầm biết lắng nghe, cảm nhận thiên nhiên bằng tất cả các giác quan để đón nhận những món quà vô giá. Biết trân trọng, yeu quý và sống hào hợp với thiên nhiên.
• Bước vào tuổi trung niên, con người sẽ bình tĩnh hơn để đón nhận những thay đổi bất ngờ của cuộc sống, sóng gió của cuộc đời. Đồng thời, cũng là lời khẳng định đất nước sẽ vững vàng hơn trong mọi khó khăn, thử thách phía trước và vững bước tiến vào tương lai.

5/ Nếu nhan đề Sang thu được sửa thành Thu hay Mùa thu thì có phù hợp với nội dung của bài thơ không? Vì sao?

Sang thu: Nhan đề thể hiện được khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu. Nhan đề này còn bộc lộ những cảm nhận tinh tế của Hữu Thỉnh về sự chuyển mình của đất trời trong khoảnh khắc sang thu. Sang thu thể hiện bước đi, sự chuyển mình của hạ sang thu trong lòng cảnh vật, tạo nên khúc giao mùa trong vạn vật thật nên thơ, hữu tình, làm đắm say lòng người.

Thu/Mùa thu: Nhan đề chỉ thể hiện được không khí và thiên nhiên đất trời của mùa thu.

=> Chúng ta không thể thay nhan đề Sang thu đổi thành Thu hay Mùa thu bởi toàn bộ bài thơ này tập trung vào khoảnh khắc đất trời chuyển giao từ hạ sang thu. Sự chuyển biến trong lòng cảnh vật được cảm nhận tinh tế từ tâm hồn nhạy cảm và sâu sắc của nhà thơ Hữu Thỉnh tạo nên một bức tranh giao mùa tuyệt đẹp.

6/ Đọc bài thơ Sang thu, em học được gì về cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên của tác giả?

Cách quan sát, cảm nhận thiên nhiên của tác giả Hữu Thỉnh như sau:

• Nhà thơ đã mở rộng tầm quan sát lên chiều cao (chim), chiều rộng (mây) và chiều dài (dòng sông). Tác giả quan sát vạn vật bằng cả thính giác, thị giác, xúc giác và khứu giác.
• Nhà thơ có những cảm nhận tinh tế nhất về sự thay đổi của đất trời khúc giao mùa từ hạ sang thu. Qua cảm nhận ấy, ta thấy Hữu Thỉnh có một hồn thơ nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết, một trí tưởng tượng bay bổng, có sự sáng tạo tài khoa “dùng chữ vẽ tranh”.
• Qua bài thơ, chúng ta học được từ nhà thơ Hữu Thỉnh rất nhiều bài học bổ ích khi quan sát, cảm nhận thiên nhiên. Đầu tiên, chúng ta phải có tấm lòng say mê với vạn vật, một tình yêu thiên nhiên tha thiết và sâu sắc. Chúng ta hãy quan sát từng sự vật, hiện tượng thiên nhiên bằng nhiều giác quan và góc độ khác nhau, không nên bó hẹp vào những góc nhất định mà hãy mở rộng tầm mắt để cảm nhận được nhiều vẻ đẹp hơn. Đồng thời, mỗi chúng ta hãy luôn sống hòa hợp và trân quý, bảo vệ thiên nhiên,coi thiên nhiên như người bạn đồng hành trong cuộc sống của mình.

7/ Chọn một từ ngữ trong bài thơ mà em cho là hay nhất. Viết ít nhất một câu để giải thích cho sự lựa chọn của em.

Từ chùng chình: Gợi hình ảnh sương cố ý chậm lại, chuyển động nhẹ nhàng, gợi cảm giác lưu luyến, vương vấn.

Từ vắt: Trạng thái lơ lửng của đám mây như cây cầu bắc ngang qua mùa hạ để bước đến cánh của mùa thu. Một nửa vẫn đang lưu luyến hương vị ngày hè, nửa còn lại đã sẵn sàng đón nhận thời tiết ngày thu.

Từ phả: Động từ có sắc thái mạnh để diện tả sự chủ động như đã đợi sẵn được lan tỏa trong không gian của hương ổi.

Chú ý soạn bài Con chim chiền chiện (Huy Cận), đây là văn bản được học ngay sau Sang thu của chương trình Chân trời sáng tạo. Có sự chuẩn bị giúp bạn nắm được phần nào nội dung, dễ dàng nghe hiểu lời giảng của giáo viên.

Kết luận

Soạn bài Sang thu lớp 7 là nội dung quan trọng với đáp án chi tiết cho câu hỏi đọc hiểu đã được The POET (https://www.thepoetmagazine.org/) tổng hợp. Bạn có thể sử dụng câu trả lời tại đây như tài liệu tham khảo khí viết các bài phân tích, cảm nhận về sau.