Soạn bài Cộng đồng và cá thể, Lớp 11 Kết nối tri thức

Hướng dẫn đọc hiểu, soạn bài Cộng đồng và cá thể (Trích thế giới như tôi thấy - An-be Anh-xtanh - Albert Einstein) ngắn nhất nhưng chi tiết. Mỗi giải đáp đều có tác dụng khai mở, giúp học sinh hiểu rõ hơn về quan điểm của một nhà bác học vĩ đại.

Soạn văn 11 Cộng đồng và cá thể - Trước khi đọc

Soạn Cộng đồng và cá thể của tác giả An-be Anh-xtanh, học sinh sẽ biết thêm về khái niệm về xã hội cũng như vai trò của các cá nhân. Khái niệm chung có vai trò dẫn dắt được đề cập trong phần Trước khi đọc.

1. Nêu những ấn tượng nảy sinh khi bạn nghĩ về khái niệm “cộng đồng”.

Cộng đồng là “cùng chung với nhau”. Cộng đồng chính là một đoàn thể những người cùng sống, có điểm giống và gắn kết thành khối thống nhất trong sinh hoạt xã hội.

2. Hãy chia sẻ những suy nghĩ chân thật về bản thân và niềm mong muốn về một môi trường sống có thể giúp bạn phát huy được năng lực của mình.

Môi trường sống chân thật mà em muốn đó chính là một xã hội có đầy đủ cơ sở vật chất hạ tầng, máy móc và trang thiết bị phục vụ tốt nhất cho công việc. Bên cạnh đó, đây cũng là nơi tràn đầy năng lượng tích cực, luôn đem đến và duy trì cho nhân viên sự hứng khởi và động lực để cống hiến hết mình cho doanh nghiệp. Môi trường làm việc được đánh giá là một yếu tố quan trọng, ảnh hưởng nhiều đến năng suất và chất lượng công việc. Ngược lại, làm việc trong một môi trường kém sẽ khiến nhân viên dễ nảy sinh tâm lý chán nản, khiến kết quả công việc không được cao, thậm chí còn mất niềm tin vào ban lãnh đạo và rời bỏ công ty.

Hứớng dẫn soạn Cộng đồng và cá thể chi tiết - Đọc văn bản

Phần Đọc văn bản trong nội dung soạn bài Cộng đồng và cá thể Kết nối tri thức bám sát nội dung với các câu hỏi hướng dẫn đọc hiểu chi tiết:

1. Theo dõi cách tác giả tập hợp bằng chứng nhằm làm sáng tỏ luận điểm khởi đầu của văn bản.

Tác giả đã lập luận những vấn đề liên quan đến đời sống cộng đồng.

2. Dự đoán luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng nào.

Luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng quy nạp.

3. Chú ý cách lật đi lật lại vấn đề của tác giả.

Khi soạn văn Cộng đồng và cá thể, em thấy cách dẫn văn của tác giả rất độc đáo đó là lật đi lật lại một vấn đề. Ông đưa ra lập luận cá thể đơn lẻ sẽ tạo những điều mới cho xã hội còn cá thể sáng tạo thì sự phát triển lên cao là một điều khó tưởng tượng.

4. Hình dung về những bằng chứng có thể được đưa ra để làm sáng tỏ nhận định này.

Những bằng chứng đã thể hiện được quan điểm của một cộng đồng lành mạnh khi tác giả đã liệt kê những nền văn hoá cổ đại - đều là những nền văn hoá đạt đến sự văn minh của nhân loại và để lại cho nhân loại những thành tựu văn hoá đạt đến sự đỉnh cao của nhân loại.

5. Bạn hiểu như thế nào về nhận định này?

Hội hoạ và âm nhạc đang dần càng mất vị thế trong cuộc sống bởi dư luận cuộc sống, về chế độ dân chủ nghị trường, chế độ vốn,…

6. Bạn có hoàn toàn đồng tình với những điều được tác giả phân tích ở đây hay không?

Từ quá trình soạn bài Cộng đồng và cá thể chi tiết, em hiểu và đồng tình với những điều mà tác giả đã phân tích ở đây.

7. Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện như thế nào qua những “biện giải” này?

Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện qua sự phát triển kinh tế và kỹ thuật.

Sau khi đọc - Soạn bài Cộng đồng và cá thể đúng nhất

Hướng dẫn soạn văn lớp 11 Cộng đồng và cá thể ngắn nhất phần Sau khi đọc với bảy câu hỏi. Thông điệp của tác giả như hiện rõ hơn qua cách phân tích lập luận, lí lẽ chặt chẽ và thuyết phục.

1. Xác định nội dung trọng tâm của văn bản và nêu các căn cứ cho phép bạn xác định như vậy.

• Nội dung trọng tâm: Cộng đồng và cá thể
• Căn cứ xác định: Dựa trên luận điểm nhỏ, cách lập luận và dẫn chứng đưa ra để làm sáng tỏ luận điểm chính. Trong văn bản, tác giả phân tích các mối quan hệ cũng như sự phụ thuộc của cá thể và cộng đồng để làm nổi bật vai trò của cả hai đồng thời cho thấy sự không tách rời.

2. Tóm tắt những luận điểm cơ bản được triển khai trong văn bản.

Soạn bài Cộng đồng và cá thể lớp 11 bám sát nội dung chính giúp em nhận diện các luận điểm cơ bản:

• Vai trò của cộng đồng với cá thể
• Vai trò của cái thể với cộng đồng
• Phân tích thế nào là cộng đồng lành mạnh (khuyến khích tính độc lập của cá thể nhưng vẫn giữ được liên kết để tạo nên cộng đồng)
• Vấn đề nảy sinh, hiện trạng (vai trò sáng tạo đang làm cộng đồng suy yếu)
• Niềm tin của tác giả về tương lai tốt đẹp, khi cộng đồng lành mạnh trở lại (phân công lao động, phát triển có kế hoạch, cá thể lớn mạnh nhưng không tách rời cộng đồng)

3. Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng đã được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng nào? Trước những bằng chứng đó, tác giả đã thể hiện cách tư duy khác biệt về vấn đề ra sao?

Bằng chứng tác giả đưa ra vô cùng thuyết phục dựa trên những yếu tố quen thuộc, gần gũi nhưng lại thường bị con người bỏ qua để thấy được sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng:

• “Chúng ta giống động vật sống theo bầy”
• “Ăn thức ăn người khác trồng, mặc quần áo người khác may, sống trong nhà người khác xây”
• “Những gì ta hiểu biết và tin tưởng cũng do những người khác tạo ra”

=> Tư duy khác biệt về vấn đề này của tác giả được thể hiện rõ, đó là mối quan hệ không thể tách rời của cá thể và cộng đồng. Mỗi chúng ta đều là cá thể trong một cộng đồng nhất định và phải có sự hỗ trợ từ cộng đồng mới dẫn dắt chúng ta tới tương lai tốt đẹp hơn. Sự phụ thuộc này lúc nào cũng có và tác giả mong muốn chúng ta không quên đi điều này. Chỉ thông qua việc soạn văn bài Cộng đồng và cá thể em cũng có thể nhận thấy vai trò của mình trong xã hội là như thế nào.

4. Tác giả đã sử dụng lí lẽ gì để khẳng định vai trò của những cá thể sáng tạo đối với sự phát triển của xã hội?

Tác giả mong muốn truyền tải thông điệp rằng các cá thể sáng tạo là động lực, nguồn gốc của sự phát triển xã hội, bởi họ mang tới những phát minh mới phục vụ đời sống, xây dựng đời sống tốt đẹp hơn qua các lí lẽ vô cùng thuyết phục:

• “Dễ nhận thấy rằng, trải qua bao thế hệ, tất cả tài sản vật chất, tinh thần và đạo đức mà chúng ta nhận được từ cộng đồng đã được tạo dựng bởi những cá thể sáng tạo đơn lẻ, người tìm ra cách dùng lửa, người tìm ra cách trồng trọt, người phát minh ra đầu máy hơi nước.”
• “Chỉ cá thể đơn lẻ mới có thể tư duy và qua đó, tạo ra những giá trị mới cho xã hội, vâng,… quy phạm đạo đức mới để đời sống cộng đồng hướng theo.”
• “Nếu không có những cá thể sáng tạo và suy nghĩ phán xét độc lập, thì sự phát triển lên cao của xã hội là khó tưởng tượng…”

5. Toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng. Hãy làm rõ những đòi hỏi đó và nêu suy nghĩ của bạn.

Soạn Cộng đồng và cá thể lớp 11, em thấy rằng toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng.

Cá thể vững mạnh, không ngừng tự phát triển chính là điều kiện để cộng đồng phát triển và ngược lại. Đây là mối quan hệ không thể tách rời, mang tới bổ trợ qua lại với nhau, thể hiện tính hai chiều. Chúng ta không thể nào phát triển nếu bản thân luôn lười biếng, không cố gắng, không tư duy và không phát huy tính sáng tạo. Sự trì trệ của mỗi cá nhân sẽ tác động tiêu cực đến sự đi lên của toàn xã hội, và cộng đồng đó không thể nào lớn mạnh được. Song song với đó, nếu cộng đồng không được xây dựng theo chiều hướng tốt, hướng tới sự văn minh và công bằng thì cá nhân cũng không thể nào phát triển theo ý mình muốn. Đây là thách thức mà tất cả cá thể và cộng đồng đều phải đối mặt trong thời đại này, khi Trái Đất không ngừng vận hành, thời gian không ngừng trôi.

Cá thể và cộng đồng buộc phải phát triển cùng nhau và nghĩ tới lợi ích của nhau, rằng “mình” có thể làm gì để “đối phương” tốt hơn, cùng nhau đi lên. Thế nên chúng ta phải luôn cẩn thận trong mỗi bước đi, có kế hoạch, luôn nghĩ tới lợi ích chung để không có điều gì sai lầm quá lớn xảy ra làm ảnh hưởng đến cả một tập thể.

6. Những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống” được phát biểu từ khoảng giữa thế kỉ XX. Hiện nay, những nhận định đó có còn phù hợp với thực tế nữa không? Vì sao?

Theo nhận định của em rút ra được khi soạn văn bản Cộng đồng và cá thể, mặc dù phát biểu từ khoảng giữa thế kỷ XX, hiện nay, các nhận định khái quát của tác giả vẫn còn một số điểm phù hợp với thực tế ở thế kỷ XXI. Bởi nếu quan sát sẽ thấy một vài vấn đề con người phải đối mặt ở thời bấy giờ đang có dấu hiệu lặp lại ở thế kỷ mới này. Điển hình nhất chính là sự phát triển liên tục của con người, sự tiến bộ trong nhận thức và sáng tạo không ngừng vẫn đang mang tới những phát minh lớn, các phát kiến vĩ đại để xây dựng xã hội. Bên cạnh đó, một số vấn đề tiêu cực cũng vẫn còn như chính trị, tôn giáo, văn hoá,… Mặc dù có điều muốn điều không nhưng tất cả đều là sự vận hành của tạo hoá mà chúng ta phải đối mặt, là quy luật chung.

7. Mặc dù chưa thỏa mãn với những điều còn tồn tại trong thời đại này, tác giả vẫn tin vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại. Cơ sở để lập niềm tin ấy là gì?

Đọc hiểu Cộng đồng và cá thể có thể thấy niềm tin của tác giả vô cùng rõ ràng, ông tin rằng nền văn minh nhân loại sẽ luôn phát triển theo chiều hướng tốt đẹp. Tương lai ấy sẽ cần phụ thuộc vào những cá nhân sáng tạo, những người mà không bao giờ chịu đứng yên, những người luôn nghĩ tới sự đổi mới, từ hoàn thiện bản thân đến dựng xây xã hội chung. Trong quá trình đó, con người sẽ khắc phục được các sai lầm hay tiêu cực cũ và không loại trừ việc xuất hiện các sai lầm mới nhưng chắc chắn sẽ lại khắc phục được, thế hệ sau sửa sai cho thế hệ trước và ngày càng tốt đẹp hơn. Cộng đồng phát triển dựa trên những tham vọng của cá nhân và là động lực để thúc đẩy mỗi cá nhân phát triển mạnh mẽ hơn, theo kịp thời đại.

Kết nối đọc - viết

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu những điều bạn thấy cần nghĩ tiếp với An-be Anh-xtanh về vấn đề “Cộng đồng và cá thể”.

An-be Anh-xtanh đã thành công chỉ ra các vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân xuất phát của những lỗi này từ đâu. Nhưng dường như tác giả mới chỉ thành công trong việc giải quyết mặt tư tưởng, còn cách thức thực tế thì chưa thực sự được đưa ra hay đề xuất. Thế nên vấn đề tiếp theo cần phải nghĩ đến là phải làm sao mới đạt được điều đó? Như thế nào là những hành động có tác dụng khắc phục lỗi lầm và đưa cá thể, cộng đồng phát triển đúng hướng hơn. Đó là cả một quá trình, một “cuộc chiến trường kỳ” đầy gian khổ và lâu dài mà chúng ta cần phải đối mặt. Chúng ta phải thay đổi ngay từ chính bản thân mình, thúc đẩy người xung quanh cùng thay đổi từ đó mới dẫn đến sự đổi thay của cộng đồng. Cần phải đặt ra mục tiêu rõ ràng và kế hoạch thực hiện đúng đắn, đi từng bước nhỏ, chậm mà chắc thì mới làm được việc lớn.

Kết luận

The POET Magazine hỗ trợ soạn bài Cộng đồng và cá thể chính xác và đầy đủ. Những giải đáp chi tiết sẽ hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản và tiếp thu thông điệp tác giả muốn truyền tải.

XEM THÊM:

• Soạn văn 11 bài Cỗi lá NXB Chân trời sáng tạo
• Soạn Chiều Xuân tác giả Anh Thơ
• Đọc hiểu Người ngồi trước hiên nhà trả lời câu hỏi SGK