Trọn bộ những bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm

Thơ Nguyễn Khoa Điềm lấy cảm hứng từ quê hương, con người và tinh thần chiến đấu của người chiến sĩ Việt Nam. Những tác phẩm của ông kết hợp giữa tình yêu nước nồng nàn và suy tư của người tri thức về đất nước, con người Việt. The POET magazine đã tổng hợp trọn bộ các bài thơ của Nguyễn Khoa Điềm giúp bạn hiểu hơn về nhà thơ này.

Tổng hợp thơ Nguyễn Khoa Điềm

Thơ Nguyễn Khoa Điềm luôn thể hiện rõ con người Việt Nam và bản chất anh hùng của người chiến sĩ sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tổ quốc. Mỗi tác phẩm đều chứa đựng những cảm xúc nồng nàn và cả những suy tư về đất nước cũng như con người.

Khi tìm hiểu tiểu sư Nguyễn Khoa Điềm bạn sẽ có nhìn khách quan về đời sống và lý do hình thành hồn thơ đậm chất chính luận của ông.

Các bài thơ lẻ và tập thơ do Nguyễn Khoa Điềm sáng tác gồm:

Thơ lẻ

1. Anh đợi
2. Ánh sáng
3. Bạn ơi, bạn có nhớ?
4. Bạn thơ
5. Bây giờ là lúc…
6. Biển trước mặt - Biển
7. Biển trước mặt - Lời ru
8. Biển trước mặt - Nắng cửa Tùng
9. Bốn câu để lại
10. Bốn mươi năm gặp lại…
11. Buổi đầu
12. Các nhà thơ trên đường
13. Cánh đồng buổi chiều
14. Cáp quang
15. Cầu Long Biên
16. Cây vú sữa trước sân nhà
17. Có một ngày
18. Cỏ ngọt
19. Cỏ trước Ba Đình
20. Cõi lặng
21. Đất nước những tháng năm thật buồn
22. Đêm thu ở Hội An
23. Đi bên mùa thu
24. Đi mãi vào rặng núi xa mờ
25. Đọc thơ tứ tuyệt của Đỗ Mục
26. Đồng dao mùa xuân
27. Em, cây chò của anh
28. Giữa ngày xa cách
29. Hoa quỳ vàng
30. Hồ Tây, 2011
31. Hy vọng
32. Không có quyền mệt mỏi
33. Kính tặng Nguyên Hồng
34. Làng Phao Võng
35. Lặng lẽ
36. Lên núi thăm chùa
37. Mai vườn nở sớm
38. Mẹ và quả
39. Miền quê
40. Một con người
41. Một người
42. Mưa có nói gì không nhỉ?
43. Mưa thu
44. Ngàn năm Thăng Long
45. Ngày đầu năm thăm lão danh tăng
46. Ngày về
47. Ngôi nhà có ngọn lửa ấm
48. Ngũ ngôn ở An Hiên
49. Người nằm bên Hồ Tây
50. Người ở Yên Tử
51. Nhân dân
52. Nhớ Lưu Quang Vũ
53. Nhớ một nhà thơ đã mất
54. Nhớ Nguyễn Đ.
55. Những bài hát, con đường và con người
56. Những bài thơ tình viết trong chiến tranh - Bài 1
57. Những bài thơ tình viết trong chiến tranh - Bài 2
58. Những bài thơ tình viết trong chiến tranh - Bài 3
59. Những bài thơ tình viết trong chiến tranh - Bài 4
60. Những câu hỏi đầu năm
61. Những quyển sách
62. Nói với bạn bè trong cuộc họp
63. Nói với nhà văn quá cố
64. Ở tuổi sáu ba
65. Sau ngày hội
66. Sống
67. Sông Hương
68. Sự thật của cuộc ra đi
69. Tắm bến Hà Khê
70. Tặng một người sáng tạo
71. Tập thiền
72. Tháng giêng về Văn Giang
73. Tháng tư
74. Tháng tư, Trường Sa
75. Thăm mộ ông bà
76. Thấy người trở lại
77. Thơ tặng cháu ngoại
78. Thời đại Hồ Chí Minh
79. Tiễn biệt nhà thơ Tố Hữu
80. Trên đường
81. Trong cánh rừng hiện đại
82. Trong những buổi chiều
83. Trở lại A Lưới
84. Tự do
85. Uống rượu với bác Dương Văn Vượng
86. Vào hạ
87. Về quê đón Tết
88. Viết cho lần cuối
89. Viết cuối năm
90. Viết ở Hàn Quốc
91. Viết trong ngày Valentine
92. Viết từ Đà Nẵng

Đất ngoại ô (1972)

1. Đất ngoại ô
2. Nơi Bác từng qua
3. Cái nền căm hờn
4. Tiễn bạn cuối mùa đông
5. Người con gái chằm nón bài thơ
6. Mùa xuân ở A Đời
7. Con chim thời gian
8. Nỗi nhớ
9. Con gà đất, cây kèn và khẩu súng
10. Bếp lửa rừng
11. Cát trắng Phú Vang
12. Khoảng trời yêu dấu
13. Từ những gì các anh trao?
14. Thưa mẹ con đi
15. Tôi lại đi đường này
16. Nghĩ về một nhãn hiệu
17. Gửi anh Tường
18. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ
19. Lau
20. Hình dung về Chê Ghêvara
21. Tình ca
22. Vỗ hờn
23. Trên núi sông
24. Màu xanh lên đường
25. Bước chân - ngọn đèn
26. Hồi kết cuộc
27. Xanh xanh bóng núi
28. Ngày vui
29. Tháng chạp ở Hồng Trường
30. Chiều Hương Giang

Mặt đường khát vọng (1974)

1. Lời chào
2. Báo động
3. Giặc Mỹ
4. Tuổi trẻ không yên
5. Đất nước
6. Áo trắng và mặt đường
7. Xuống đường
8. Khoảng lớn âm vang
9. Báo bão

Những tập thơ của Nguyễn Khoa Điềm đã xuất bản

Trong các tác phẩm của Nguyễn Khoa Điềm có 6 bài thơ, tập thơ và những tác phẩm khác đã được xuất bản gồm:

1. Cửa thép (1972): Ký.
2. Đất ngoại ô (1973): Thơ.
3. Mặt đường khát vọng (1974): Trường ca.
4. Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (1986): Tập thơ.
5. Thơ Nguyễn Khoa Điềm (1990): Thơ.
6. Cõi lặng (2007): Thơ.

Xem thêm: Nguyễn Khoa Điềm được mệnh danh là gì? Vì sao ông có biệt danh này?

Một số tác phẩm hay của Nguyễn Khoa Điềm

Phong cách thơ của Nguyễn Khoa Điềm rất đặc biệt và bạn sẽ cảm nhận rõ nó qua những tác phẩm tiêu biểu sau:

1. Đất nước

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc Tóc mẹ thì bới sau đầu Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn Cái kèo, cái cột thành tên Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng Đất Nước có từ ngày đó…

Đất là nơi anh đến trường Nước là nơi em tắm Đất Nước là nơi ta hò hẹn Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc” Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi” Thời gian đằng đẵng Không gian mênh mông Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ Đất là nơi Chim về Nước là nơi Rồng ở Lạc Long Quân và Âu Cơ Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng Những ai đã khuất Những ai bây giờ Yêu nhau và sinh con đẻ cái Gánh vác phần người đi trước để lại Dặn dò con cháu chuyện mai sau Hằng năm ăn đâu làm đâu Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ Trong anh và em hôm nay Đều có một phần Đất Nước Khi hai đứa cầm tay Đất Nước trong chúng mình hài hoà nồng thắm Khi chúng ta cầm tay mọi người Đất nước vẹn tròn, to lớn

Mai này con ta lớn lên Con sẽ mang đất nước đi xa Đến những tháng ngày mơ mộng Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình Phải biết gắn bó san sẻ Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở Làm nên Đất Nước muôn đời…

*

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm Người học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên. Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy Những cuộc đời đã hoá núi sông ta…

Em ơi em Hãy nhìn rất xa Vào bốn ngàn năm Đất Nước Năm tháng nào cũng người người lớp lớp Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta Cần cù làm lụng Khi có giặc người con trai ra trận Người con gái trở về nuôi cái cùng con Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh Nhiều người đã trở thành anh hùng Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ Những em biết không Có biết bao người con gái, con trai Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi Họ đã sống và chết Giản dị và bình tâm Không ai nhớ mặt đặt tên Nhưng họ đã làm ra Đất Nước Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng Họ truyền lửa cho mỗi nhà từ hòn than qua con cúi Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân Họ đắp đập be bờ cho người sau trông cây hái trái Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm Có nội thù thì vùng lên đánh bại Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi” Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội Biết trồng tre đợi ngày thành gậy Đi trả thù mà không sợ dài lâu Ôi những dòng sông bắt nước từ lâu Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi Người dạy ta nghèo ăn cháo ăn rau Biết ăn ớt để đánh lừa cái lưỡi Cái cuốc, con dao, đánh lừa cái tuổi Chén rượu đánh lừa cơn mỏi, cơn đau Con nộm nang tre đánh lừa cái chết Đánh lừa cái rét là ăn miếng trầu Đánh lừa thuồng luồng xăm mình xăm mặt Đánh lừa thằng giặc là chuyện Trạng Quỳnh Nhưng lạ lùng thay, nhân dân thông minh Không hề lừa ta dù ca dao, cổ tích Ta lớn lên bằng niềm tin rất thật Biết bao nhiêu hành phúc có trên đời Dẫu phải khi cay đắng dập vùi Rằng co Tấm cũng làm về hoàng hậu Cây khế chua có đại bàng đến đậu Chim ăn rồi trả ngon ngọt cho ta Đất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoa Hoa của đất, người trồng cây dựng cửa Khi ta đến gõ lên từng cánh cửa Thì tin yêu ngay thẳng đón ta vào Ta nghẹn ngào, Đất Nước Việt Nam ơi!…

*

Ta lớn lên khao khát những chân trời Những mảnh đất chân mình chưa bén được Những biển khới chứa mặt trời đỏ rực Những ngàn sao trôi miết giữa màu xanh Ôi có cách gì ta được ngắm những bình minh Buổi vũ trụ chớp bùng nên sự sống Và ánh sáng trên chiếc xe vàng chuyển động Bỗng một ngày ấm áp kể ta nghe Về những con ngươi của thiên thể xa xôi Muốn bầu bạn với con người Trái đất Ôi phút đó ta vùng lên ngây ngất Muốn ôm choàng hết tất cả trời mây Trái tim tay nặng trĩu những mê say Sẽ gieo xuống làm âm vang mặt đất…

Nhưng em ơi, cái điều trông đợi nhất Vẫn những gì có thể có hôm nay Từ hôm nay, trên mảnh đất ta đây Ta nắm nó như sợi mây vững chãi Rồi rút dần từ cánh rừng vĩ đại Của cuộc đời hằng nuôi dưỡng chúng ta Và diệu kỳ thay! Ta bỗng loá bất ngờ Ta đã thấy cuộc đời vô hạn Giữa đất đai, nhân dân, bè bạn Ta tìm ra ánh sáng của Con Người Những Con Người làm sông núi sáng tươi…

*

Những địa danh trôi từ thuở xa xôi Trôi bằng máu và trôi bằng nước mắt Đã đọng lại thành tên ngươi, tên đất Bao năm rồi suốt mặt pha, triền sông Nhưng không có con người nào đã trôi hết sâu nông

Bằng những người dân miền Tây nghèo khổ Đây không biển thì rừng làm biển cả Một biển xanh với cồn sóng ngút trời Họ bám mình vào tấm rẫy nổi trôi Rồi gục chết dưới màu xanh vĩnh viễn Cuộc đời họ mênh mang bất định Chỉ đó nghèo bám riết lấy màu da Ôi mây trắng ngang đầu, gió dưới rừng xa Đất Nước ở đâu? Đâu là Đất Nước? Kờ-ruồng Kù tiệt! Tiếng suối hay tiếng chim? Tiếng người hay tiếng chiêng? Tiếng đá lăn, cây đổ? Thác gào hay đá nổ? Kờ-ruồng Kù tiệt! Kờ-ruồng Kù tiệt! Đất Nước! Đất Nước! Đất Nước trên miệng ta rồi Trong tim ta mang Trên chân ta bước Đất Nước! Đất Nước! Cả núi rừng thét lên đồng loạt! Đó là năm dưới thời giặc Pháp Chúng hất hàng chục chòi Ta-ôi ra khỏi bản đồ Đẩy họ vào những cánh rừng xanh không Tổ quốc Chính lúc đó Lửa đã cháy lên! Lửa ngàn đời từ mỗi bếp cháy lên! Đốt nhà! Ta đốt hết nhà! Địu con lên lưng vác giáo lên vai Đánh trăm chiếc cồng xuyên thủng núi Mắt người già quắc lên cho đàn trẻ theo Ta đạp rừng nhằm phía Đông bươn tới! Ôi ta về nguồn! Về nguồn! Kờ-ruồng Kù tiệt! Kờ-ruồng Kù tiệt! Đất Nước! Đất Nước! Ôi ta về theo Đất Nước Ta không chịu làm người dân không Đất Nước Không Việt Nam Biển rừng gào lên như muốn níu chân ta Biển rừng không cuốn ta vào vô định nữa Ta làm con suối rừng biết tìm sông mà tới Ta làm con nai biết tìm lối mà về Mặt trời mọc, mặt trời chỉ hướng Ôi lòng ta có mặt trời soi sáng Ta trở về Đất Nước Tổ tiên ơi!… Và hôm nay Khi bom thằng Mỹ tới Cắt ngang những nói nhọn nhà làng Chôn những nhà mồ vào đất bụi Ta đánh lên tiếng cồng Ta gọi vang rừng vang úi Đất Nước! Ta đánh lên tiếng chiêng cho cả Bắc Nam cùng nghe được! Nghe tấm lòng người Tà-ôi, Pa-kô, Cà-tu Thuỷ chung Đất Nước Rồi ta quăng cồng dưới suối Rồi ta chủ chiêng dưới cây Ta đi Trong âm vang yêu nước Ta đi với rựa và tên Rựa ta mài vào gỗ thành nương Tên ta gài xuống đất thành bẫy Thằng Mỹ vào thì xác mà để đấy! Thằng nguỵ vào thì xác nó đừng chôn! Cho cháu con ta, ai sau nữa, được nhìn! Ôi Đất Nước đầu mũi dao Đất Nước đầu mũi tên Đất Nước đầu tiếng chiêng Đất Nước là ngọn lửa Đất Nước tràn lên từng đỉnh núi Đất Nước thiêng liêng…

*

Đêm nay ta lên hết mặt sông Hồng! Nước đánh động dưới chân ta rồi Đất Nước Đang gọi ta từng hồi trống thúc Đất Nước xoáy nhào tim ta Ký ức Đất Nước muôn đời đang vặn mình, đang sôi…

Chúng ta là người dân miền Nam Nhung tôi biết anh gốc gác họ Hoàng Kinh Bắc Còn tôi họ Nguyễn tỉnh Đông Huyết thống ta trôi trên bán đảo âm thầm Hôm nay bỗng réo sôi từng hồi từng trận Khi cơn lũ đang lao qua châu thổ sông Hồng!

Ta lên hết mặt đê sông Hồng! Dẫu chỉ bằng tâm tưởng Ở đâu đó ta không còn nhớ nữa Sao tổ tiên ta cầm cuốc, cầm cày Cầm giáo, cầm khiên và cất tiếng hát lưu đày Để xa châu thổ từ độ ấy…

Ôi những gốc tre tổ tiên ta từng thấy Vẫn còn nguyên trên bờ bãi sông Hồng Lúa lên xanh trên những cánh đồng Cũng có tay cha ông in vào trong lúa Sâu thẳm quá cho đến từng mái rạ Cũng có dáng một ngày cha ông khăn gói bước ra

Ôi những gì Người đã ước mơ Thì bây giờ cũng thơm lá thơm hoa Nên hôm nay chúng ta Phải lên hết đê sông Hồng mà giữ lấy!

Đất Nước Phải chặt tre, đóng cọc mà giữ lấy! Đất Nước Phải đan phên, đổ đất mà giữ lấy! Đất Nước Phải phá nhà, chặt cây vườn vác ra mà giữ lấy! Đất Nước Phải neo người xuống sông, chặn nước mà giữ lấy! Đất Nước Đất Nước không thể trôi được! Máu xương, mồ mả tổ tiên đã trôi đi Những dòng họ đã trôi đi Nhưng hôm nay không thể nào trôi được! Đất Nước Đang gầm lên trong sóng gió ngất trời Hàng chục triệu thước khối nước đang lao vào mặt đất Cuộc xáp trận của vật chất muốn đè vật chất Của thiên nhiên đè xuống con người Ta vươn mình gánh lấy đất đai Ta ném máu xương ta vào làm vật cản Tất cả ý chí và sinh mạng Phải được vai dựa vào vai, đùi gối lên đùi Đẩy con đê sông Hồng tiến lên phía trước Thắng giặc Mỹ hay thắng giặc nước Đều nhất tề xung phong!

Sơn Tinh đang nhìn ta lo lắng đăm đăm Cả nhân loại đang nhìn ta cổ vũ Con cháu ta mai sau hối hả lật từng trang lịch sử Ngợp trước con đê sông Hồng lên cao, lên cao… Chào 4000 năm! Con đê như một cánh tay cao Của thế trận những người làm chủ Làm chủ cuộc đời và lướt từng đỉnh lũ Bảo vệ miến Bắc, chi viện miền Nam!

Mẹ Việt Nam ơi! Đêm nay con về gối đầu trên cánh tay của Mẹ Ôi cánh tay rắn rỏi, dịu hiền Lấm láp bùn lầy nhưng ấm áp niềm tin Đó là hai cánh đê sông Hồng của Mẹ Mẹ phả vào mặt con nồng nàn mùi sữa Của những đồng xa nguyên vẹn như mùa Con đã đi xa từ thuở ấy đến giờ Nay bọn Mỹ còn cắt chia Đất Nước Nhưng đêm đêm con trở về thân thuộc Ngủ trên cánh tay Mẹ hiền từ cay đắng nuôi con Trong tháng năm chớp bể mưa nguồn Ru con lớn và làm người thương Mẹ…

*

Đã có một thời Ai muốn vào châu Mỹ La-tinh Đến trước vịnh Ca-ra-ip Sẽ không cần dùng địa bàn Cứ nhìn những xác da đen Trôi bập bềnh trên biển Những xác da đen chỉ hướng Đưa anh vào “mảnh vườn sau” của chủ nghĩa thực dân Đã có một thời Ai muốn đến Việt Nam Cứ theo gót những đàn ngựa phương Bắc Hay chữ thập trên tàu buôn nước Pháp Các bạn sẽ tìm ra Việt Nam Bởi vì ngày ấy Nước chúng tôi chưa có trên bản đồ thế giới Ngôn ngữ loài người chưa biết hai chữ “Việt Nam” Và dẫu bạn đến đây Chỉ có những tên đô hộ phủ toàn quyền Đứng ra tiếp bạn Nhưng hôm nay Bạn hãy đi theo những đoàn đi bộ tuần hành Mang những lá cờ sao vàng Ở Pa-ri, ở Mát-xcơ-va hay Xtốc-khôm Bạn sẽ đến được Việt Nam tôi đó

Bởi vì Việt Nam hôm nay Nằm giữa lòng thế giới Nằm trong tim nhân loại Nằm trên con đường dẫn ta tới giá trị Con Người… Bởi vì Việt Nam hôm nay Là Việt Nam chống Mỹ Chúng tôi gánh trên vai hành trang nặng nề của thế kỷ Để bạn bình tâm bước vào ngưỡng cửa Tự do…

Bạn đến đây Đã có Bác Hồ Và Nhân dân tôi sẵn sàng đón bạn Dẫu Người đi vắng Bạn có thể đến nhà Người thăm một khóm hoa Rồi cùng nhân dân tôi trò chuyện Nhân dân tôi đẩy tình yêu mến Đã được Người dặn dò trước phút đi xa…

Bạn hỏi vì sao cúng tôi yêu quý Bác Hồ Bởi vì Người là Người đầu tiên Về với Đất Nước chúng tôi Mang chủ nghĩa Mác-Lê nin Chứa trong trái tim yêu nước nhất Khi Người đặt tay lên Hòn đất Việt Nam đầu biên giới Thì từ đó Đất không phải là đất nữa Đất là chiến hào Đất là cạm bẫy Đất là hoa trái Nuôi chúng tôi, che chúng tôi cầm súng lên đường!

Có Người, chúng tôi có lại Hùng Vương Có lại dáng búp sen nghìn năm của chùa Một Cột Và những búp sen miền Nam tận bùn lầy Đồng Tháp Có Người, cũng đã thành thơ Có Người, mỗi mũi tên đồng Cổ Loa Không chịu vùi dưới đất Không nằm yên trong viện bảo tàng Chúng bay lên xé gió thời gian Mở hết đường bay qua thăng trầm lịch sử Để cắm vào đầu giặc Mỹ! Có Người, pho Bồ Tát nghìn tay nghìn mắt Biết toả hào quang từ hàng chục cánh tay Có Người, pho Bồ Tát triều Lý chỉ còn đầu Vẫn nguyên vẹn trong lòng chúng tôi nhờ búi tóc thời vua Hùng để lại Và pho Kim Cương trên đôi chân vững chãi Dẫu mất đầu vẫn giữ một dáng đứng Việt Nam Đấy, Đất Nước chúng tôi đổ vỡ biết bao lần (Cả những pho từ bi cũng không ngoài hoạn nạn Nhưng có Người, những cái mất đi phải trả về hình dáng) Quá khứ được nhìn từ đôi mắt Hôm Nay Và Hôm Nay từ đôi mắt Ngày Mai Chúng tôi sống bằng Tương lai một nửa Bằng tình yêu vô hạn những con người Như Hôm Nay nhìn Đất Nước cắt đôi Chúng tôi đã thấy ngày hàn gắn…

Bởi vì Người là người đầu tiên Yêu miền Nam trong trái tim mình Yêu tuổi trẻ miền Nam 25 năm Chưa có được ngày hạnh phúc

Mà Người dạy chúng tôi Hãy bền gan đánh giặc Dẫu phải chết cũng không khuất phục: “Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do!”

Chúng tôi là con cháu Bác Hồ Có nghĩa là chúng tôi giống Bác Những gì còn non nớt Chúng tôi học tập để sống, chiến đấu như Người

Bởi vì Người là đất nước của chúng tôi Mỗi sợi tóc trắng của Người đều ghi ngày gian khổ nhất Của Đất Nước, những năm dài đánh giặc Đôi dép của Người mòn vẹt gót Người đã đi những ngả đường Đất Nước hành quân

Trái cà Người ăn Cũng là trái cà nuôi người anh hùng đầu tiên - Thánh Gióng Cây gậy Người cầm Cũng có thể tìm trong trăm ngàn gậy vượt Trường Sơn Ý chí của Người Ý chí toàn dân tộc Lý tưởng của Người Sự sống chúng tôi mang… Hồ Chí Minh - Việt Nam Bạn và tôi cùng gọi Hồ Chí Minh - Việt Nam

*

Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay Người Trái không chỉ rơi vì sức hút đất đai Trái rơi vì tay Người ao ước Khi trái chạm vào tay Người và Người ấp ủ Thì lừng hương tay Người và Người ấp ủ Thì Lừng hương và cô Tấm bước ra Đi trả thù và sống Tự do… Không rơi xuống bùn, ôi trái thị quê ta Để bùn lấm và thành bùn vạn kiếp Rơi vào tay Người, đó là định luật Của đấu tranh và nhân nghĩa Việt Nam

Tuổi trẻ ơi trong sương gió tháng năm Ta đã lớn rồi, chín đầy hy vọng Hãy ngã xuống tay Nhân dân, hỡi sắc vàng của nắng Hỡi hương thơm của nồng mặn mồ hôi..

Hãy ngã vào tay Nhân dân, đừng vãi đừng rơi Đừng tự do, đừng hoài nghi nữa Hãy yêu Nhân dân và nghe Người nhắn nhủ Hãy tìm sức mạnh mình trên cơ thể Nhân dân Nhân dân đang đi lên đội ngũ trùng trùng Thế vô tận của nghìn năm giết giặc Lửa đã cháy hồng hào mặt đất Mùa chín tình yêu, mùa chín hận thù!

- Không bao giờ xương máu phải bơ vơ Ôi sông núi nghi ngàn dặm đất Có nghe tiếng chúng con: Xin có mặt Nguyện làm người xung kích của quê hương Đây tiếng hát chúng con: Tiếng hát xuống đường!

2. Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi, Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ. Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội, Nhịp chày nghiêng, giấc ngủ em nghiêng. Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi, Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối, Lưng đưa nôi và tim hát thành lời: - Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi, Mẹ thương a kay, mẹ thương bộ đội Con mơ cho mẹ hạt gạo trắng ngần, Mai sau con lớn vung chày lún sân…

Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi, Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ. Mẹ đang trỉa bắp trên núi Ka-lưi Lưng núi thì to, mà lưng mẹ nhỏ, Em ngủ ngoan em, đừng làm mẹ mỏi. Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi, Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng. - Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi, Mẹ thương a kay, mẹ thương làng đói. Con mơ cho mẹ hạt bắp lên đều Mai sau con lớn phát mười Ka-lưi…

Em Cu Tai ngủ trên lưng mẹ ơi, Em ngủ cho ngoan đừng rời lưng mẹ. Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng. Thằng Mỹ đuổi ta phải rời con suối Anh trai cầm súng, chị gái cầm chông, Mẹ địu em đi để dành trận cuối. Từ trên lưng mẹ em đến chiến trường, Từ trong đói khổ em vào Trường Sơn. - Ngủ ngoan a kay ơi, ngủ ngoan a kay hỡi, Mẹ thương a kay, mẹ thương đất nước. Con mơ cho mẹ được thấy Bác Hồ, Mai sau con lớn làm người Tự Do…

3. Mẹ và quả

Những mùa quả mẹ tôi hái được Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng Những mùa quả lặn rồi lại mọc Như mặt trời, khi như mặt trăng.

Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên Còn những bí và bầu thì lớn xuống Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.

Và chúng tôi, một thứ quả trên đời Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?

4. Đồng dao mùa xuân

Có một người lính Đi vào núi xanh Những năm máu lửa.

Một ngày hoà bình Anh không về nữa.

Có một người lính Chưa một lần yêu Cà phê chưa uống Còn mê thả diều

Một lần bom nổ Khói đen rừng chiều Anh thành ngọn lửa Bạn bè mang theo

Mười, hai mươi năm Anh không về nữa Anh vẫn một mình Trường Sơn núi cũ

Ba lô con cóc Tấm áo màu xanh Làn da sốt rét Cái cười hiền lành

Anh ngồi lặng lẽ Dưới cội mai vàng Dài bao thương nhớ Mùa xuân nhân gian

Anh ngồi rực rỡ Màu hoa đại ngàn Mắt như suối biếc Vai đầy núi non…

Tuổi xuân đang độ Ngày xuân ngọt lành Theo chân người lính Về từ núi xanh…

5. Lời chào

Ta đã đi qua những năm tháng không ngờ Vô tư quá để bây giờ xao xuyến Bèo lục bình mênh mang màu mực tím Nét chữ thiếu thời trôi nhanh như dòng sông…

Ta lớn lên bối rối một sắc hồng Phương cứ nở hoài hoà như đếm tuổi Như chiều nay, một buổi chiều dữ dội Ta nhận ra mình đang lớn khôn…

*

Biết ơn những cánh sẻ nâu đã bay đến cánh đồng Rút những cọng rơm vàng về kết tổ Đá dạy ta với cánh diều thơ nhỏ Biết kéo về cả một sắc trời xanh Biết ơn mẹ vẫn tính cho con thêm một tuổi sinh thành

“Tuổi của mụ” con nằm tròn bụng mẹ Để con quý yêu tháng ngày tuổi trẻ Buổi mở mắt chào đời, phút nhắm mắt ra đi…

Biết ơn trò chơi tuổi nhỏ mê ly “Chuyền chuyền một…” miệng, tay buông bắt Ngôn ngữ lung linh, quả chuyền thoăn thoắt Nên một đời tiếng Việt mãi ngân nga…

Biết ơn dấu chân bấm mặt đường xa Những dấu chân trần, bùn nặng vết Ta đi học quen dẫm vào không biết Dáng cuộc đời in mãi dáng ta đi…

Biết ơn dòng sông dựng dáng kiếm uy nghi Trong tâm trí một nhà thơ khởi nghĩa Cao Bá Quát ngã mình trên chiến địa Trăm năm rồi sông vẫn sáng màu gươm…

Trăm năm rồi ta đếm bước sông Hương Vẫn soi thấy niềm đau và nổi giận Khuôn mặt trẻ bỗng già trên lớp sóng Ngẩng đầu lên, ta thấy mặt quân thù!

6. Có một ngày

Có một ngày em không yêu anh Em đi thật xa Và mặc chiếc áo Anh chưa từng thấy bao giờ Em mang cái cười Bằng ánh sáng của cái hôn khác Chia nỗi buồn Trong màu mưa khác Những buồn vui anh không có được bao giờ…

Có một ngày Em đầy hạnh phúc Ngày em không yêu anh Ngày em rời mái nhà xưa cũ ấy Và chiếc áo sờn vai ấy Anh từng hôn lên nỗi khó nhọc hàng ngày Em xoá mình đi Bằng chiếc khăn màu thơm ngát.

Cái ngày đó Anh sẽ bắt đầu Với anh Những bước chân ngày đón em Anh - một chàng trai Với màu tóc khác.

Riêng năm tháng cuộc đời Thì vẫn như xưa…

7. Thời đại Hồ Chí Minh

Khi những anh hùng ngẩng cao đầu ngã xuống Miệng hô vang Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh Lịch sự như một con tài cất tiếng còi cháy bỏng Báo ga này ga Hồ Chí Minh Khi đoán cháu con lại nối tiếp cha anh Tiến trên đường Hồ Chí Minh đuổi giặc Lịch sử sẽ khởi hành trên con đường ngắn nhất Vào tương lai thơi đại Hồ Chí Minh Khi những em bé đến trường trong tình thương bè bạn Những dân tộc vùng cao viết chữ cụ Hồ trong núi bắng Lịch sử sẽ lật từng trang nhanh Trong ánh sáng thời đại Hồ chí Minh Từ đau thương ta đứng dạy quên mình Lẽ sống là con đường diệt Mỹ Dáng vóc lớn khi ta cầm vũ khí Việt Nam hùng vĩ nước non này Trên đất nước nghìn năm những nông dân lại tập cấy cày Nhà bác học phải nghĩ suy từ ba sào chua mặn Năm tấn thóc để làm thép gang mặt trận Cũng là bài ca theo suốt những đoàn quân Ta lại có tình yêu sáng ngời hơn trăm nét hoa văn Có nỗi vui một câu ca dao, một trang Kiều mơ ước Có trời xanh Ba Đình ai cũng nhìn ngắm được Có đời ta trọn vẹn giữa đời dân Ta thêm yêu tin mỗi thước đất ta nằm Đường ra trận ta thương từng bóng lá Ngủ hầm sâu ta quý từng lớp gió Đất nước này ta yêu ta thân Ôi đất nước Hồ Chí Minh Chưa bao giờ nghĩ suy của ta cao rộng thế Từ việc đầu tiên là việc đuổi Mỹ dựng nhà Cho đến việc dạy em bé đừng đi chân không Và chuyện riêng sinh đẻ Ba mươi triệu người dân lo toan bằng tấm lòng người cha, người mẹ Thời đại Hồ Chí Minh chúng ta Sung sướng thay mỗi người dân đều được thấy Bác Hồ Càng nhớ dáng những vua Hùng thời lập nước Bốn ngàn năm nghĩa là bốn ngàn năm có được Một bây giờ thời đại Hồ Chí Minh Ôi ta đã góp những chiếc nôi ngày nhân loại khai sinh Nay đã góp máu xương chọ trọn ngày chiến thắng. Những Việt Nam xanh màu trên châu Phi cát trắng Những Việt Nam khoác súng tường trên châu Mỹ La-tinh Những Việt Nam chân lý Hồ Chí Minh Ôi Hồ Chí Minh, Hồ Chí Minh… Điệp khúc lớn những mùa thu ra trận Chúng con đi bát ngát tự hào Mảnh trời xanh sau rừng biếc bay cao Như tay bác như tay thời đại vẫy Đường giải phóng dù gian lao máu chảy Chúng con đi bền bỉ sức thanh xuân Đang lớn lên như Phù Đổng trăm lần Quyết đánh thắng bầy hung nô thể kỉ Quyết thắp sáng trong tầm cao ý chí Chân lý người k có gì không có gì quý hơn Độc lập tự do, Hồ Chí Minh thời đại sáng tên người

8. Viết cho lần cuối

Anh chẳng mong chôn vào đá, vào đồng Chỉ có thể là đất đai thân thuộc Sâu một thước với tứ chi còi cọc Cũng đủ mời giun dế đến lai rai Anh chẳng thiêng, cũng chẳng doạ dẫm ai Xin đừng ngại, ngọn cỏ hiền sẽ mọc Trên mặt đất, một dáng hình đã khuất Trong mây chiều hay sương sớm mai

Phải không em, chỉ nỗi khát làm người Anh đã chọn với hai hàng nước mắt Khi cái chết làm phép trừ vô cực Anh là anh, mãi mãi vẫn là anh…

9. Sống

Không thể nào chấp nhận sống: Cho dù được đặt hoa trước cửa Hát véo von trên cánh đồng Thắp hương người dưới mộ Thiệp hồng như chim bay Đồng tiền chuồi qua khung cửa. Không thể nào chấp nhận sống: Với lời cầu xin, lời doạ nạt Con người luôn đi sau thời gian Để thời gian chỉ còn báo mộng Không thể nào bưng hai tay Một bình an đặng sống Không thể nào cúi đầu Nhìn ngón chân bất lực. Không thể nào chấp nhận sống: Mà không biết mình về đâu Không biết mình có thể làm gì Buồn vui theo kẻ khác. Không thể nào chấp nhận sống: Trong sợ hãi, trong lọc lừa Chẳng nhớ tim mình còn đập. Không thể nào chấp nhận sống: Khi mình chưa là mình Trống trơ như vực thẳm… Ngày ta sống Khi mình là sự sống Từ ra đi đến trở về Từ hư vô đến bụi đời Kim cương bất hoại.

10. Thấy người trở lại

Vẫn khoé môi dẩu lên như ngày nào Vẫn bước chân nhanh, tiếng cười vang Bình tâm ngắm em hạnh phúc Con đường dài đã đi qua Bao gió mưa Giờ đi vào trọn vẹn.

Rồi em đi mãi In dấu chân sớm chiều bận rộn Nhắc chúng ta luôn trở về…

11. Những câu hỏi đầu năm

Vì sao quất lại tròn đến thế? Vì sao mai lại nở vàng? Vì sao dáng chùa xưa lại đằm đến vậy? Và mỗi mắt người sáng một niềm vui?

Vì sao ly rượu đưa lên, tay mình run khẽ Chẳng chạm vào ai, cũng đã chạm với đời Sao lại thế, nửa đêm thức giấc Chợt thấy mình nhẹ bẫng giữa sương rơi?

Mãi mãi hồn ta không cũ nữa Em chăng là nắng mới tinh khôi?

12. Tuổi trẻ không yên

Chúng ta lớn lên những năm tháng không bình yên Dẫu em vẫn màu áo trắng yêu tin

Đi trên đường “mười tám tuổi” Dẫu anh đi quen Con đường kẽm gai quằn quại Dẫu thành phố hoàng hôn Chuông thu không hai mươi ngôi chùa thong thả Dẫu bầu trời ta ở Nóc nhà thờ Cứu thế như một lời xin Lòng ta không bình yên Lòng ta vẫn vẫn đầy khắc khoải…

Bốn tao nôi day khung trời ngang trái Mẹ đưa ta vào đời Thành phố đã đầy bóng giặc Thành phố đầy bóng người ngửa tay Ôi những con cò “tỵ nạn” khô gầy

Đêm đêm lại về hàng cây thành phố Lao xao tìm chốn ngủ Những bờ bãi nào không dành cho cò nữa Những luỹ tre nào bom đã khai quang?

Ôi những hàng cây từng in bóng huy hoàng Trên đại lộ những năm đời mới lớn GIờ đổi lá trầm ngâm màu tóc trắng Của bụi đường và khói hơi cay…

Thành phố bên sông bè bạn rất đầy Chợt trở lại, hoang vu bày quán xá Khói thuốc lá của những người xa lạ

Vẽ những ngày không ai gọi tên… Bao nỗi buồn đã được gọi lên Trong số điểm danh, giọng thầy giáo cũ Người vắng mặt: những dấu không như miệng hố Người còn đây: những chấm không bình yên…

*

Xe bắt lính ngoài đường Rào kẽm gai ngoài đường Cha mẹ chạy gạo ngoài đường Xe Mỹ chẹt người ngoài đường Hồi trống trường không khép ta vào yên tĩnh nữa Nhìn màu bảng đen nhớ màu mặt đường…

Thầy giáo đến rồi. Chúng con đứng lên Chúng con chào thầy như hối lỗi Thầy đừng trách chúng con là “bầy khó nói”… Chúng con là “Cúp-cua lang thang”…

Có gì đâu chúng con nhìn lên bản đồ Việt Nam Sao Tổ quốc mà chỉ còn nửa nước Dẫu địa lý chúng con thường ít thuộc Nhưng nỗi đau này chúng con nhớ hơn

Có gì đâu chúng con muốn yêu thương Sao thầy giảng chỉ những lời cay đắng Máu thì đỏ mà phấn thầy thì trắng Có vẽ nổi tâm hồn con không? Thầy đừng buồn cái giấy gọi Quang Trung Còn đồng nghĩa với mười năm đi học Chúng con đến đây cho những thằng CIA điểm mặt Thầy có gì đuổi chúng giúp con không?

Phượng vẫn rơi từng cánh tươi hồng Đau như máu những tâm hồn son trẻ Sao con học để làm bầy nô lệ Súng Mỹ hôm nay thành giáo cụ học đường?…

*

Sông Hương ơi Sông Hương Người còn nguồn với bể Để đi và để đến Còn ta 25 tuổi Trôi cạn trên mặt đường…

Ta lớnn hư mùa lũ Ào ào thành phố tuổi thơ Rồi ngày mai mỗi kiệt phố chơ vơ Những vết bùn chúng ta để lại…

25 năm qua chưa một đời trai trẻ? Ta soi gương, tái mặt Này tóc, này râu, nấu cơm, bồng trẻ Để mẹ làm thuê tối mặt tối mày Để em đi trường cho Mỹ vuốt má Để cha đi làm, họ trong hai tay Chúng ta chưa qua một thời trai trẻ Ra đường bị bắt lính ngay Nên phải ở những nơi gián ở Nên đeo gương cho cận thị suốt đời Nên ngốn đi-a-mốc cho một đêm khô hai lít nước Nên nhịn đói, thức đêm đốt cháy con người Nên ăn tỏi cho tim rung, hút thuốc nhiều cho phổ nám Uống nhị thiên đường cho thắt ruột té re Huỷ hoại hết từng đường gân bắp thịt Từ màu mắt trong đến nụ cười hồng Huỷ hoại hết những gì mẹ cha trao xương gửi thịt Để vật vờ như cỏ lác đầu sông… Đất nước mai sau có tha thứ ta không? Chúng ta không thể cầm bay, nâng búa nữa. Ôi ta đã đốt cháy hôm nay để không cầm vũ khí Có ngờ đâu ta thiêu cháy cả tương lai Có ngờ đâu không muốn cầm súng giết người Ta lại giết chính ta Ta để trôi sông những ngà những ngọc Trước quân giặc ta không vươn vai dài tóc Để cầm doi lại muốn hãm mình thành đứa trẻ lên ba Ta đã đau thương, phủ phục, mù loà Nhận bị trị lằn roi vừa giáng xuống Ta căm giận ngàn đời chúng mày, giặc Mỹ! Ta đau buồn đất nước hiểu ta không?

*

- Các anh về đâu những người qua đường? - Chúng tôi đến Hoa Lư - Chúng tôi về đại hội - Đại hội các anh là đại hội Híp-pi Giao Chi - Vâng đại hội này là đại hội những người tuổi trẻ Thờ phụng tuổi trẻ mình như Tổ quốc thiêng liêng… - Sao các anh đến Hoa Lư Không đem theo mỗi người một cành lau Để làm cờ và tập trận Như Đinh Bộ Lĩnh ngày xưa từng nuôi chí lớn Mà các anh mang trên người Nhiều tóc, nhiều râu và giẻ rách mà thôi? - Chúng tôi không phải là con người trong nghĩa cũ. Chúng tôi là một động vật mới mẻ Chúng tôi cao hơn lịch sử, cao hơn mọi sự dưỡng sinh Chúng tôi vượt lên dòng máu và quá khứ Chúng tôi sống không cần pháp luật, thói quen và chế độ Chúng tôi là tuyệt vọng cùng của sự khai thác cá nhân Khai thác bản thân và hưởng thụ tận cùng Chúng tôi tự do làm tình, tự do buồn, tự do ca hát Tự do chết khi quét cùng thân xác… - Các anh không cần liên hệ xứ sở đất đai - A ha! Sao chúng tôi không cần đến đất đai? Đất đai là cái chiếu tôi ăn, cái giường tôi ngủ Là điểm tựa cho mọi nguồn lạc thú Nếu không đất đai tôi có chân để làm gì? -Những một ngày nào trong một phút nghĩ suy Các anh chợt nhớ mình đã là man rợ Các anh từ bỏ nhân dân, từ bỏ con đường tiến hóa Như “chính sách Việt Nam” được gọi là “từ bỏ” của Hoa Kỳ? “Man rợ” hay “từ bỏ” nó là cái gì? Trong từ điển xã hội của chúng tôi nó không hề có Chúng tôi sống bằng những định luật đầu tiên, Những ham muốn đầu tiên của con người muôn thuở Trí tuệ, luân lý già rồi mà chúng tôi thì trẻ Chúng tôi chào trí tuệ, luân lý lụ khụ chúng tôi đi… - Các anh lầm rồi, hỡi anh bạn Híp-pi Các anh muốn xây dựng đời mình riêng một cõi Để nằm ngoài chiến tranh, chối bỏ lo toan nhân loại Các anh tìm về những hang động ngày xưa Nhân dân kêu cháy nhà anh giả điếc, không thưa Dân tộc đã đau thương, anh muốn thêm rách nát Anh ca hát múa may bên tội ác Anh lang thang mặc cường bạo lộng hành Anh là đứa con bất hạnh của chiến tranh Đứa con hoang của văn minh người Mỹ Chúng đẻ các anh trên giường đô-la và vũ khí Bú mớn cho anh là lối sống Hoa Kỳ Rồi dựng các anh lên, đẩy các anh đi Để đầu độc xã hội này như hóa chất Để truyền nhiễm tuổi trẻ này như dịch hạch Các anh là sắc thái khác của đạn bom Để “khai quang” vào lĩnh vực tâm hồn Như bom đạn từng khai quang tận cùng sông núi Các anh là bầy thiêu thân của ánh đèn đêm tối Đã huỷ mình còn che bớt nguồn sáng quê hương Nhân dân đang đấu tranh cần những cái pha đèn Để chiếu sáng chứ không cần ai bưng lấy mắt Để đi tới và tìm ra bóng giặc Quét chúng nó đi giành lấy bình minh Chúng tôi đây cùng lứa tuổi các anh Chúng tôi đã buồn đau, đã nhiều ngày mất hướng Chúng tôi đã treo trên đầu những quả sung ảo tưởng Nào tự do, dân tộc, công bằng Chúng tôi đã tập “nôn” và “nổi loạn” hiện sinh Chúng tôi đã mở “vực thẳm” trên mặt đường và mắt người yêu mến Chúng tôi đã “mới” đã “dấn thân” đã “phản” rồi, trăm chuyện Đã xuống đường bảo vệ nỗi câu kinh Chúng tôi thay áo, thay tóc hoài để cắt nghĩa văn minh Đã uống rượu, để râu và ngậm tẩu Để được ngồi trên đỉnh Ô-lem thời đại mới Nhưng chúng tôi đã được những gì: Được nghe dối lừa, được ăn bánh vẽ nguyên xí Được tận gốc, tật nguyền, tê dại Được mặc cảm là đàn cừu vọng ngoại Nhưng đau hơn là nỗi hối hận không cùng Trong khi nhân dân càn những anh hùng Để ra trận và dựng cờ thu nghĩa Thì chúng tôi sống hoài, sống phí Sống kiểu xa ngất ngưởng ở bên lề Để cúng cùng nhận khẩu sung USA Rước trụy lạc mà đau vì trụy lạc Tập cuồng bạo mà che cho hèn nhát Lấy hôm nay mà bào chữa ước mơ Lấy hình hài chặn linh cảm bơ vơ Đem cười nhạt để trấn an cái chết Đang thầm lặng đào sâu từng khối huyệt Giữa linh hồn… Ôi tuổi trẻ hư vô Chúng mê man, nhân dân đến tự bao giờ Vực chúng tôi lên và nói đầy độ lượng: - “Hỡi tuổi trẻ như một rừng cây lớn Nhận nắng trời gió bão đầu tiên Hãy đến đây làm người lính trung kiên Trong đội ngũ những người đi cứu nước Hãy đứng dậy! Và giơ cao ngọn đuốc! Của tình yêu đã khơi lửa ngàn đời Hãy nhận mặt quân thù và xuất kích hôm nay Giành chiến thắng và làm nên hạnh phúc!”… Như thế đó, tất cả gì rất thật Mà chúng ta cần đối thoại thảo ngay Dẫu các anh cầm cái chết trong tay, Hãy ném trả vào ngay đầu bọn Mỹ Hãy cùng chúng tôi đứng lại trước bờ chân lý Và tình yêu không có tự bao giờ Chỗ đứng chúng ta không phải ở Hoa Lư Mà trên con đường ta tìm về dân tộc!

13. Anh đợi

Đến sớm một ngày Vượt trước thôi đường Cao hơn thói thường Anh đợi

Đánh đổi một đời Cuối đất cùng trời Anh đợi

Anh tìm em Từ cõi hư vô Đến phiên chợ đời Âm dương xanh thẳm Thương nhớ bồi hồi Anh đợi

Vứt hết sách vở Hai tay trụi trần Núi cao anh trèo Sông sâu anh lội Anh đi tìm em Mây chiều bạc tóc Thương nhớ lao lung Một thời trận mạc Một thời cấy trồng Anh là hạt thóc Em là cánh đồng Gieo bao thương nhớ Vẫn còn mênh mông

Còn chăng điều tốt Trong cuộc đời này? Còn bao nồng mặn Em dành đôi ta? Ngàn năm, trăm năm Anh mong, anh đợi.

Một ngày xuôi tay Đường xa để lại Anh còn ngoái lại Những lời hôm qua: Anh đợi!

14. Ánh Sáng

Ánh sáng có màu gì. Đố anh yêu biết được. Đợi chờ có nghĩa chi. Anh mới không thèm đến.

Đợi anh từ hôm qua. Khi mình chia tay ấy. Đợi chờ lâu biết mấy. Thế mà anh cứ đi.

Anh cứ đi nữa đi. Chẳng cần anh đến nữa. Thế nhưng anh thất hứa. Em bỗng thấy bâng khuâng.

15. Bạn thơ

Bạn chừ đóng gạch nơi nao Văn chương lấm láp, vêu vao mặt người

Bất ngờ bạn đến thăm tôi Gửi cho mấy tập, ôi trời, là thơ!

Câu dài, câu ngắn, ngẩn ngơ, Những rơm với lửa, những tơ với tình

Một người hoang dại một mình Bơ vơ giữa phố mong thành thi nhân

Lòng yêu, yêu đến trong ngần Đường xa thương vết chân trần bạn tôi

Mong sao bạn bớt bùi ngùi Cố làm thơ nữa để rồi gặp nhau

Lời kết

Thơ Nguyễn Khoa Điềm chủ yếu lấy chất liệu từ văn học Việt, từ đó thể hiện tình yêu quê hương đất nước một cách nồng nàn, quen thuộc và gần gũi với người đọc. Mỗi dòng thơ của ông chất chứa bao suy tư, cảm xúc dồn nén và mang đậm màu sắc chính luận.

Xem thêm những tập thơ hay tại ThePOET magazine:

• Những tác phẩm của Tô Hoài hay nhất dành cho trẻ mầm non, thiếu nhi.

• Chùm thơ tình Nguyễn Bính ngọt ngào, lãng mạn không thể bỏ lỡ.

• Tổng hợp thơ Huy Cận trước và sau cách mạng tháng 8 1945.