31/01/2025 16:53

Soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới Kết nối tri thức

Soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới bộ sách Kết nối tri thức giúp các bạn học sinh nắm được các thông tin về bài học. Cập nhật nội dung tác phẩm chính xác nhất tại trang web The POET.

Soạn văn 10 Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới - Hướng dẫn đọc

Soạn văn Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới và hướng dẫn trả lời các câu hỏi trước khi đọc, trong khi đọc văn bản.

Nêu tên một truyện kể hoặc bộ phim có nhân vật chính là một vị thần. Theo bạn, điều gì làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm đó?

Truyện Tây Du Ký, chuyển thể thành phim Tây Du Ký có nhân vật chính là Tôn Ngộ Không hay còn gọi là Tề thiên Đại thánh.

Sức hấp dẫn của tiểu thuyết (và phim) Tây Du Ký:

Đây là cuốn tiểu thuyết thuộc dạng danh tác mang màu sắc thần tiên, do Ngô Thừa Ân viết vào thời kỳ nhà Minh (Trung Quốc) trong thế kỉ XVI. Cái hay của Tây Du Ký là đưa người đọc, người xem đến với hành trình thỉnh kinh của 4 thầy trò Đường Tăng sang Tây Thiên thỉnh kinh. Đặc biệt lôi cuốn là những cảnh trảm yêu, bắt quái ly kỳ, kịch tích của nhân vật thần thánh Tôn Ngộ Không.
Mở ra trước mắt chúng ta một thế giới thần thoại vừa ảo diệu vừa chân thực đến ngỡ ngàng.

Giá trị về chiều sâu triết lí nhân sinh:

Đó là xuyên suốt bộ Tây Du Ký là có sự xung đột triền miên giữa thiện và ác. Yêu quái là ác và cái thiện chiến thắng cái ác.
Liều thân cứu giúp kẻ nguy khốn.
Xem trọng sự hướng thiện.
Đề cao tính nhân quả.
Có tư tưởng phản kháng, chống lại thế lực đen tối (Tề thiên đại náo Thiên cung).
Thẳng thắn không xu nịnh (qua tính cách Tôn Ngộ Không).

Soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới - Chú ý các chi tiết mở đầu câu chuyện

Cụm 3 truyện Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió thuộc thể loại thần thoại suy nguyên, nói về nguồn gốc hình thành của vũ trụ. Với Thần Trụ Trời là nguồn gốc sinh ra trời đất; với Thần Sét và Thần Gió là nguồn gốc các hiện tượng tự nhiên. Cho nên, thần thoại nói chung và thần thoại suy nguyên nói riêng, có vai trò đặc biệt trong việc lưu giữ di sản văn hóa nguyên thủy của cộng đồng.

Chi tiết mở đầu thần thoại “Thần Trụ Trời” là những câu kể “Thuở ấy chưa có vũ trụ”; “Trời đất là một đám hỗn độn tối tăm và lạnh lẽo. Từ đó, mới xuất hiện “một ông có thân thể to lớn” là bắt đầu cho sưự hình thành vũ trụ: “Trời đất phân làm hai”.

soạn văn 10 Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới — Chú ý các chi tiết mở đầu câu chuyện

Hình dung vóc dáng và những hành động của thần Trụ Trời

Vóc dáng của thần Trụ Trời được miêu tả ước lệ như sau: “thân thể to lớn không biết bao nhiêu mà kể”. Hành động của thần “dùng đầu đội trời”; Đào đất, đá đắp thành cây cột cao to để chống trời”; Thần cứ “một mình cầy cục đắp cột đá càng cao chót vót đẩy trời lên mãi”.

Có những vị thần nào được liệt kê trong bài vè? - Soạn văn Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới

Khi bầu trời đã cao vừa ý, thần có hành động “Phá cột đá đi” và “Thần vung đất và đá khắp mọi nơi mọi chỗ”. Ngoài ra, còn có một số thần tiếp tục công việc kiến thiết ra thế giới. Vì thế nhân dân ta còn liệt kê các vị thần đó, qua bài vè: Thần Đếm Cát; Thần Tát Bể; Thần Kể Sao; Thần Đào Sông; Thần Trồng Cây; Thần Xây Rú; Thần Trụ Trời.

Chú ý các chi tiết miêu tả công việc và tinh khí của thần Sét

Thần Sét được tác giả dân gian miêu tả là “Mặt mũi nanh ác, tiếng quát tháo rất dữ dội”. Tính khí “nóng nảy”, làm việc thiếu cẩn trọng “nên cũng có lúc làm cho người, vật chết oan”. Công việc của thần Sét “thi hành pháp luật ở trần gian”.

Chú ý hình dạng và hoạt động của thần Gió

Thần Gió được kể qua chi tiết đầy ám ảnh “không có đầu” với “hình dạng kì quặc”.

Soạn văn 10 Kết nối tri thức với cuộc sống Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới - Mục đích của việc tạo ra nhân vật đứa con thần Gió là gì?

Nhân vật “đứa con Thần Gió” xuất hiện ở cuối truyện mang ý nghĩa bộc lộ khát vọng được hiểu biết về các hiện tượng thiên nhiên.

Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới trả lời câu hỏi

Gợi ý soạn văn lớp 10, trả lời các câu hỏi trang 14 Sách giáo khoa.

Soạn bài truyện về các vị thần sáng tạo thế giới - Xác định thời gian, không gian, nhân vật và sự kiện chính trong từng truyện kể

Thời gian và không gian trong 3 truyện Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió:

Thời gian trong Thần Trụ Trời: khi chưa có vũ trụ.
Thời gian trong Thần Sét: không có thời gian rõ ràng.
Thời gian trong Thần Gió: không có thời rõ ràng.
Không gian trong Thần Trụ Trời: trời và đất.
Không gian trong Thần Sét: trời và trần gian.
Không gian trong Thần Gió: trên trời và trần gian.

Nhân vật:

Truyện Thần Trụ Trời: là Thần Trụ Trời.
Truyện Thần Sét: gồm 3 nhân vật là Thần Sét, Ngọc Hoàng, ông Cường Bạo.
Truyện Thần Gió: gồm các nhân vật Thần Gió, Thần Mưa, Thần Sét, con của Thần Gió, Ngọc Hoàng, vợ chồng người trần gian.

Các sự kiện:

Ở Thần Trụ Trời: tách trời và đất làm hai; tạo ra đồng bằng, núi non, biển cả.
Ở Thần Sét: Bị Ngọc Hoàng phạt nằm im và cho gà mổ làm đau thần.
Ở Thần Gió: Đứa con Thần Gió nghịch ngợm làm bát gạo của người kia đựa trong rá văng xuống ao và đứa con Thần Gió bị đày xuống trần gian.

Hãy chỉ ra một số dấu hiệu giúp người đọc nhận biết ba truyện kể trên thuộc nhóm thần thoại suy nguyên

Cả 3 truyện đều thuộc nhóm thần thoại suy nguyên, vì:

Đều nói đến các vị thần và đề cập đến sự hình thành vũ trụ, các hiện tượng tự nhiên.
Thời gian mang tính phiếm chỉ.
Không gian: Vũ trụ.

soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới — Cả 3 truyện đều thuộc nhóm thần thoại suy nguyên

Trả lời câu hỏi Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới - Trong cái nhìn của con người thời cổ đại, thần Trụ Trời, thần Gió, thần Sét có hình dạng và tính khí ra sao? Sự tưởng tượng về các vị thần ấy được hình thành trên cơ sở nào?

Trong cái nhìn của nguời cổ đại, các vị Thần Trụ Trời, Thần Sét, Thần Gió đều có hình dạng to lớn, khổng lồ và kỳ quái, tính khí khác thường giàu tính siêu nhiên.

Sự tưởng tượng của người xưa hết sức lãng mạn, hoang đường, về các vị thần ấy dựa trên cơ sở tín ngưỡng vạn vật hữu linh, thần thánh hóa tự nhiên. Đồng thời thể hiện khát vọng hiểu biết, khám phá, lí giải các hiện tượng tự nhiên, để phục vụ cho đời sống lao động trong nền văn minh lúa nước.

Công việc của thần Trụ Trời, thần Sét và thần Gió là gì? Công việc đó được miêu tả như thế nào, nhằm mục đích gì?

Công việc của Thần Trụ Trời: dùng cột chống để chống đẩy trời cao lên và “Trời đất chia làm hai”. Thần còn vung đất đá khắp nơi để tạo nên núi non, đảo, cao nguyên, biển cả.
Công việc của Thần Sét: là thi hành pháp luật trần gian.
Công việc của Thần Gió là: tạo ra gió theo mệnh lệnh của Ngọc Hoàng.

Hình tượng thần Trụ Trời, thần Sét và thần Gió phản ánh những quan niệm, nhận thức gì của người xưa về thế giới tự nhiên? Những khát vọng nào đã được họ gửi vào các hình tượng đó?

Sét và Thần Gió phản ánh quan niệm của người nguyên thủy về vũ trụ và vạn vật hữu linh. Sự chi phối thiên nhiên vũ trụ và đời sống xã hội xuất phát từ một thế lực siêu nhiên, thần thánh. Qua đdó thể hiện khát vọng lí giải, khám phá các hiện tượng tự nhiên, vũ trụ.

Chỉ ra những đặc điểm nổi bật trong cách xây dựng nhân vật của chùm truyện. Từ đó, nhận xét về thái độ, tình cảm của người xưa đổi với thế giới tự nhiên

Đặc điểm nổi bật trong cách xây dựng các nhân vật trong Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới là: thần thánh hóa, cường điệu, tưởng tượng và giàu yếu tố kỳ ảo. Các nhân vật đều kỳ dị, khác thường và phi thường. Công việc các vị thần mang tính chất sáng tạo vũ trụ. Qua đó, thể hiện thái độ, tình cảm tôn kính, ngưỡng vọng và thần thánh hóa tự nhiên theo cảm nhận “vạn vật hữu linh”.

Chúng ta biết rằng, thần thoại là sản phẩm trong xã hội công xã nguyên thủy. Vẻ đẹp của thần thoại là sức hấp dẫn của một loại hình nghệ thuật xuất phát từ điều kiện xã hội sơ khai. Cho nên, khi đọc thần thoại ta nhận ra niềm tin của người nguyên thủy rất đỗi thiêng liêng về vạn vận hữu tình,

Tuy nhiên, cái thiên nhiên, vũ trụ trong ánh nhìn của người nguyên thủy, được chúng ta hiện thực nó, khám phá, chinh phục nó đầy tính lôgic và khoa học. Thiên nhiên, tạo vật, vũ trụ trong ánh nhìn của chúng ta hôm nay không phải “hữu linh” mà là “hữu hình”. Sự hình thành của nó không phải từ thần sáng tạo mà từ quy luật vận động của vật chất, tự nhiên.

Trong những điều làm nên vẻ đẹp “một đi không trở lại” của thần thoại, có niềm tin thiêng liêng về một thế giới mà ở đó vạn vật đều có linh hồn. Theo bạn, niềm tin ấy có còn sức hấp dẫn với con người hiện đại không? Vì sao?

Theo em, niềm tin ấy vẫn còn sức hấp dẫn đối với con người hiện đại, thể hiện qua các tín ngưỡng của nhân dân ta vẫn còn lưu giữ đến ngày nay như thờ sơn thần, thủy thần, thờ cá ông,… Có thể nói, người Việt ta vẫn có một niềm tin vô hình vào những vị thần chế ngự thiên nhiên, đặc biệt đối với những gia đình làm nông nghiệp.

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) phân tích một chi tiết kì ảo trong một truyện thần thoại đã học hoặc tự đọc thêm.

Trong tác phẩm văn học, nhất là thần thoại thì yếu tố kì ảo là cầu nối để đưa chúng ta vào thế giới chưa biết. Để từ đó đem đến cho ta cảm giác mới lạ, nâng trí tưởng tượng thành bay bổng, lãng mạn, để cuộc sống thi vị hơn, đáng yêu thêm.

Hãy đến với hình tượng Thánh Gióng qua chi tiết hết sức kỳ ảo: 3 tuổi vẫn nằm im chợt lớn nhanh như thổi khi giặc đến. Kỳ ảo là những gì rất đỗi khác thường không có trong hiện thực cuộc sống. Nó là sản phẩm của trí tưởng tượng, sự cường điệu, gửi gắm khát vọng, ước mơ và đôi khi còn gửi gắm cả triết lý nhân sinh đẹp đẽ. Ngay cái việc 3 tuổi vẫn chưa biết đi, thì hình ảnh cậu bé Gióng đã để lại điều khác thường. Tuy nhiên, từ khác thường trở thành phi thường đến kỳ ảo là vội lớn lên khi nghe giặc đến và quyết tâm đánh giặc. Điều này đã thể hiện được khát vọng của nhân dân ta trong việc gìn giữ non sông, căm ghét quân xâm lược. Sự chiến thắng của Thánh Gióng khẳng định quan niệm chính nghĩa thắng hung tàn. Nhưng có một triết lý nhân sinh sâu thẳm qua yếu tố kỳ ảo ấy. Đó là trong quan niệm của nhân dân ta, mỗi người dân luôn sống bé nhỏ, khiêm nhường, từ tốn trong lòng dân tộc mình. Nhưng đứng trước quân thù thì những con người ấy luôn mang tầm vóc lớn lao về nhân cách, khí phách anh hùng. Chỉ một chi tiết kỳ ảo ngỡ như vô nghĩa ấy lại là chi tiết chứa nội hàm lớn lao và sâu sắc đến vậy!

Xem thêm:

Hướng dẫn soạn văn 10 Kết nối tri thức tập 1 đầy đủ các tác phẩm trong chương trình mới
Chuẩn bị soạn văn 10 Tản Viên từ phán sự lục, trả lời câu hỏi đọc hiểu chi tiết

Kết luận

Tài liệu soạn bài Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới đã được gợi ý đầy đủ nhất. Các bạn học sinh tham khảo và soạn bày đầy đủ để hiểu rõ hơn nội dung của tác phẩm.

Link nội dung: https://stt.edu.vn/soan-bai-truyen-ve-cac-vi-than-sang-tao-the-gioi-a74974.html