Khi có dòng điện chạy qua ống dây dẫn, một trường từ xung quanh ống dây sẽ được tạo ra. Trường từ này có thể tác động lên các vật liệu dẫn điện gần đó, và trong một số trường hợp, nó cũng có thể gây ra hiện tượng từ trường đủ mạnh để ảnh hưởng đến các thiết bị điện tử hoặc các vật thể khác trong môi trường xung quanh. Nhằm mục đích giúp các em học sinh nắm được tổng quan về bài học, đội ngũ trường Lê Hồng Phong tổng hợp lại phần kiến thức thông qua bài viết này.
Lý thuyết về từ trường của ống dây có dòng điện chạy qua
1. Từ phổ, đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua
- Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua giống từ phổ bên ngoài của một thanh nam châm thẳng.
- Đường sức từ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua là những đường cong khép kín (hình vẽ). Bên trong lòng ống dây là những đoạn thẳng song song nhau.
- Ống dây có dòng điện chạy qua cũng được xem như là một nam châm. Hai đầu của nó cũng như là hai cực từ. Đầu ống dây có các đường sức từ đi ra là cực Bắc, đầu kia có các đường sức từ đi vào là cực Nam.
2. Quy tắc nắm tay phải
a) Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chiều đường sức từ của ống dây phụ thuộc vào chiều của dòng điện chạy qua các cuộn dây.
b) Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Bài tập vận dụng
Bài C1 - 65 SGK Vật Lý 9:
So sánh với từ phổ của thanh nam châm và cho biết chúng có giống nhau, khác nhau.
Lời giải:
Giống nhau: Bên ngoài giống với từ phổ của thanh nam châm.
Khác nhau: Trong lòng ống dây có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau.
Bài C2 - 65 SGK Vật Lý 9:
Nhận xét về hình dạng của các đường sức từ.
Lời giải:
