1. Crom là gì?

Crom là kim loại hay phi kim? Nó là nguyên tố kim loại có tên tiếng Anh là Chromi. Tên của nó bắt nguồn từ χρῶμα, chrōma trong tiếng Hy Lạp với ý nghĩa là màu sắc. Tên này xuất hiện do rất nhiều hợp chất của crom có màu sắc đậm, nổi bật. Ngoài ra, một số hợp chất crom lưỡng tính cũng được sử dụng rộng rãi.Ảnh 1: Đây là kim loại cứng nhấtCrom viết tắt là Cr, nằm ở ô số 24 của bảng tuần hoàn. Nó thuộc nhóm VIB, chu kỳ 4. Có các đặc trưng như sau:

2. Tính chất hóa học của Crom

Xét đặc trưng, crom là kim loại có tính khử mạnh hơn so với sắt. TRong các phản ứng hoá học, crom có thể tạo nên các hợp chất mà số oxy hoá của crom trong hợp chất là từ +1 đến +6. Nhưng thường gặp nhất là +2, +3, +4.Dưới đây, cùng tìm hiểu về các tính chất hoá học của crom nhé.

2.1. Crom tác dụng với phi kim

Ở điều kiện nhiệt độ thường, crom có thể tác dụng với flo. Nhưng nếu ở điều kiện nhiệt độ cao, phù hợp, crom tác dụng với lưu huỳnh, oxi, clo với phương trình phản ứng như sau:Cr + 2F2 → CrF44Cr + 3O2 → 2Cr2O3 (điều kiện nhiệt độ)2Cr + 3Cl2 → 2CrCl3 (điều kiện nhiệt độ)2Cr + 3S → Cr2S3 (điều kiện nhiệt độ)

2.2. Crom tác dụng với axit

Ảnh 2: Crom có tính khử mạnh hơn sắt nên có những tính chất đặc trưngBên ngoài crom có màng oxit bảo vệ nên kim loại này không tan ngay trong dung dịch loãng, nguội của axit H2SO4 hay HCl. Khi ở điều kiện nhiệt độ cao, màng oxit bên ngoài crom sẽ tan ra, crom có thể tác dụng với các loại axit để giải phóng hidro và tạo muối crom (II) trong điều kiện không có không khí.Phương trình phản ứng của crom với 2 axit kể trên như sau:Cr + 2HCl → CrCl2 + H2Cr + H2SO4 → CrSO4 + H2Crom là kim loại không tác dụng với H2SO4, HNO3 đặc, nguội. Nguyên nhân là do nó bị thụ động hoá giống như sắt, nhôm.

2.3. Crom tác dụng với nước

Crom có độ hoạt động hoá học kém hơn khi so với kẽm và mạnh hơn sắt. Nhưng đặc điểm đáng chú ý là crom bền với nước và không khí, do bên ngoài nó có màng oxit mỏng và bền bảo vệ. Chính vì vậy crom không tác dụng với nước. Người ta thường dùng crom mạ lên sắt để bảo vệ sắt, hoặc sử dụng crom để chế tạo thép không gỉ vì tính chất này.

3. Hợp chất của crom

Dưới đây, hãy cùng Vietchem tìm hiểu về các hợp chất của kim loại crom nhé.

3.1. Các hợp chất crom (III)

Crom (III) oxit

Crom (III) oxit có công thức hoá học là Cr2O3. Đây là một chất rắn, có màu lục thẫm và không tan trong nước. Đây là một hợp chất của crom có tính lưỡng tính, nó tan trong dung dịch axit và kiềm đặc. Crom (III) oxit thường được sử dụng để tạo màu lục trên đồ thuỷ tinh, đồ sứ.Ảnh 3: Crom (III) Oxit

Crom (III) hidroxit

Crom (III) hidroxit có công thức cấu tạo là Cr(OH)3. Đây là một chất rắn, có màu lục xám và không tan trong nước.Cr(OH)3 là một hidroxit của crom lưỡng tính, tan được trong dung dịch axit và dung dịch kiềm. Phương trình phản ứng như sau:Cr(OH)3 + NaOH → NaCrO2 + H2OCr(OH)3 + 3HCl → CrCl3 + 3H2OẢnh 4: Crom(III) hidroxitDo trạng thái số oxi hoá trung gian, ion Cr3+ trong dung dịch sẽ có tính oxi hoá trong các môi trường mang tính axit, và khi ở môi trường bazơ nó sẽ có tính khử.

3.2. Các hợp chất crom (VI)

Crom (VI) oxit

Crom(VI) oxit có công thức là CrO3. Nó là một chất rắn có màu đỏ thẫm, một oxit axit có thể tác dụng với nước để tạo ra axit.Ví dụ: CrO3 + H2O → H2CrO4 (axit cromic)Những axit cromic tạo thành sẽ không tách ra được tự do mà nó chỉ tồn tại trong dung dịch mà thôi. Đặc trưng của CrO3 là nó có tính oxi hoá mạnh. Một số chất vô cơ, hữu cơ như P, S, C, C2H5OH sẽ bốc cháy khi tiếp xúc với CrO3.

Muối Crom (IV)

Khác với những axit cromic và đicromic, các muối cromat và đicromat là những hợp chất hoá học bền. Ví dụ:Ảnh 5: Muối Na2CrO4Các muối cromat, đicromat của crom mang đặc trưng là có tính oxi hoá mạnh. Đặc biệt là trong môi trường axit, muối crom (VI) sẽ bị khử thành muối crom (III).

4. Crom dùng để làm gì?

Nhờ độ cứng vượt trội và khả năng chống ăn mòn, crom có tính ứng dụng rất cao. Dưới đây cùng Vietchem điểm qua những ứng dụng chính của nó:Ảnh 6: Crom có tính ứng dụng cao trong nhiều ngành, lĩnh vực của cuộc sống

5. Bài tập liên quan đến crom và hợp chất của crom

Bài 1: Phát biểu nào sau đây không đúng?Lời giải:Đáp án: ABài 2: Tính chất hóa học đặc trưng của các hợp chất Crom (II) làLời giải:Đáp án: ACác hợp chất Crom (II) đều có tính khử.Bài 3: Màu của CrO3 làLời giải:Đáp án: DCrO3 có màu đỏ thẫm.Bài 4: Sục khí Cl2 vào dung...